آنچه در این مطلب میخوانید:
اتصالات داخلی و لوله های فاضلاب کار شده در هر منزلی معمولا بعد از طی مدتی مشخص، مستهلک شده و نیاز به تعمیر دارند. مشکل در پایین رفت آب، بیرون زدگی فاضلاب، نشتی لوله و مواردی از این دست از جمله مهمترین نشانه های خرابی در سیستم لوله کشی ساختمان هستند. در این میان گرفتگی لوله فاضلاب از سایر موارد دردسرسازتر بوده و به دلیل مشکلاتی که برای ساکنین خانه ایجاد می کند، باید در کوتاه ترین زمان ممکن برطرف شود.
در رابطه با بهترین روش بازکردن لوله فاضلاب اما تردیدهای بسیار زیادی وجود دارد و متخصصین این حوزه اعتقاد دارند که بسته به وجود پارامترهای خاصی، بهترین روش رفع گرفتگی لوله فاضلاب، متفاوت می شود. البته برخی شیوه ها اثرگذاری بسیار ویژه ای داشته و تقریبا برای باز کردن هر لوله ای موثرند. در ادامه این مطلب همراه ما باشید تا شما را با مهمترین آنها آشنا کنیم.
علائم و نشانه های گرفتگی لوله فاضلاب ساختمان
گرفتگی لوله فاضلاب معمولا به یکباره اتفاق نمی افتد و از چند روز قبل علائم وجود اخلال در لوله آشکار می شود. این نشانه ها به شرح زیر هستند:
- خالی شدن سینک ظرفشویی یا دستشویی با سرعت پایین
- تخلیه بسیار کند توالت
- آبگیری کند مخزن توالت فرنگی
- استشمام بوی نامطبوع از حمام، آشپزخانه و دستشویی
- کندی در خالی شدن آب حمام هنگام دوش گرفتن (در این حالت ناگهان متوجه می شوید که زیر پایتان پر از آب شده است)
وقوع هر یک از این علائم آشکار می کند که لوله فاضلاب با مشکل مواجه شده، مسیر آن به طور کامل باز نبوده و در فرایند تخلیه اختلال ایجاد شده است. اختلالی که باید دلایل آن در کوتاه ترین زمان ریشه یابی شده و سپس نسبت به رفع آن اقدام کرد.
به چه دلیل مسیر لوله فاضلاب مسدود می شود؟
اولین قدم در پیدا کردن بهترین راهکار، شناسایی دلیل به وجود آمدن مشکل است. اصولا گرفتگی لوله و چاه فاضلاب چند علت عمده دارد که اصلی ترین آنها را در ادامه برایتان فهرست کرده ایم:
- تجمع چربی و روغن در لوله آشپرخانه
- تجمع ذرات غذا مثل برنج، خورده نان، آدامس و تفاله چای در لوله آشپزخانه
- تجمع مواد شوینده و صابون در لوله فاضلاب حمام
- تجمع مو و پرز و نخ در لوله فاضلاب حمام (گرفتگی چاه فاضلاب حمام به دلیل تجمع مو بسیار رایج است)
- تجمع اشیاء بزرگ مثل دستمال توالت و پوشک بچه و گرفتگی چاه و لوله های فاضلاب دستشویی
- تجمع اشیاء فلزی و پلاستیکی بزرگ (مثل اسباب بازی کودکان) در لوله فاضلاب دستشویی و حمام
- تجمع مصالح ساختمانی خانه های اطراف در چاه فاضلاب دستشویی
- تجمع قیر در لوله فاضلاب پشت بام
در عین حال باید به جنس اتصالات و کیفیت لوله ها نیز توجه داشته باشید. زیرا برخی از لوله ها آسیب پذیری بیشتری داشته و نمی توان تمام راه حل های باز کردن لوله فاضلاب را روی آنها پیاده کرد. از این رو برای یافتن بهترین روش برای بازکردن لوله فاضلاب، باید علت به وجود آمدن مشکل و جنس لوله و اتصالات را به صورت توامان مدنظر قرار داد.
بهترین روش ها باز کردن لوله فاضلاب چیست؟
همانطور که در ابتدای مطلب گفته شده است، رفع گرفتگی لوله فاضلاب و برطرف کردن آن اساسا ارتباط زیادی با دلیل به وجود آمدن این مشکل و جنس و کیفیت لوله ها و اتصالات دارد (بهتر است که از قبل با انواع لوله کشی ساختمان آشنا باشید). از این رو در ادامه به شرح چند مورد از بهترین مواد برای بازکردن لوله فاضلاب می پردازیم که بیش از سایر عوامل پاسخگو بوده و معمولا برای باز کردن هر لوله ای اثربخش هستند:
۱- باز کردن لوله فاضلاب به کمک آب جوش
این شیوه احتمالا ساده ترین و کم هزینه ترین روش باز کردن لوله فاضلاب آشپزخانه است. در این روش کافی است مقداری آب تمیز را روی گاز جوشانده (معمولا دو یا سه قابلمه کفایت می کند) و سپس به آرامی و با ملایمت به داخل لوله بریزید (به نحوی که خالی کردن قابلمه یک الی دو دقیقه طول بکشد). این کار را دو یا سه مرتبه امتحان کنید. در بسیاری موارد همین راه حل ساده پاسخگو است و موجب باز شدن لوله می شود. معمولا توصیه می شود که باز کردن لوله به کمک آب جوش قبل از پیاده کردن هر راهکار دیگری صورت بگیرد.
۲- استفاده از ترکیب نمک و سرکه
نمک و به خصوص سرکه از جمله بهترین مواد برای بازکردن لوله فاضلاب به شمار می روند و در نظافت هر چیزی (مثلا پاک کردن لکه عرق از روی لباس) موثرند. این ترکیب در باز کردن لوله فاضلاب نیز موثر عمل می کند. در این روش کافی است یک سوم فنجان نمک و یک سوم فنجان سرکه را با هم ترکیب کنید.
سپس بلافاصله بعد از آنکه گاز متصاعد شده از این ترکیب را مشاهده کردید، آن را به درون لوله فاضلاب بریزید. سپس اجازه بدهید که ترکیب حداقل یک ساعت و حداکثر یک شبانه روز داخل لوله بماند و در نهایت لوله را با آب داغ و پرفشار بشویید. این راهکار معمولا برای از بین بردن مو و چربی بسیار موثر است.
۳- رفع گرفتگی چاه و لوله با نوشابه
شاید عجیب به نظر برسد، اما نوشابه گازدار قدرت بالایی در باز کردن گرفتگی لوله و چاه فاضلاب توالت، حمام و آشپزخانه دارد. در این روش یک بطری بزرگ نوشابه گاز دار (۱.۵ یا ۲ لیتری) را که سرد نبوده و هم دما با محیط باشد، به صورت سریع به داخل چاه دستشویی یا توالت یا سینک ظرفشویی یا حمام بریزید و چند ساعت صبر کنید. سپس مانند روش بالا، داخل لوله را با آب داغ و پرفشار بشویید تا گرفتگی لوله برطرف شود.
۴- کمک گرفتن از ترکیب معجزه آسای سرکه و جوش شیرین
به جرئت می توان گفت هیچ یک از مواد طبیعی قدرت پاک کنندگیِ ترکیب سرکه و جوش شیرین را ندارد (و شاید از این لحاظ باشد که برخی استفاده از این ترکیب را بهترین روش برای بازکردن لوله فاضلاب می دانند). در این روش مقداری مساوی سرکه و جوش شیرین را با یکدیگر ترکیب کنید (نصب فنجان از هر کدام) و به داخل لوله ای که گرفته بریزید.
اجازه دهید که این ترکیب ۳۰ دقیقه تا یک ساعت در لوله باقی بماند و سپس داخل لوله را با آب پرفشار بشویید تا اثرات چربی، مو، لجن و مواردی از این دست به کلی از بین بروند.
۵- استفاده از مواد شوینده شیمایی
شوینده های عادی نیز به کمک آنزیم های خود با چربی و روغن واکنش نشان داده و به عنوان بهترین روش باز کردن لوله فاضلاب آشپزخانه شناخته می شوند. کافی است مقداری مایع شوینده یا پودر شوینده را با آب گرم ترکیب کنید و به داخل لوله بریزید. بعد از حدود ۱۵ دقیقه لوله فاضلاب را آب داغ پرفشار تمیز کنید تا گرفتگی آن برطرف شود.
۶- باز کردن لوله به کمک ترکیب نمک و جوش شیرین
علاوه بر ترکیب نمک و سرکه که بالاتر توضیح دادیم، استفاده از ترکیب جوش شیرین و نمک نیز در باز کردن لوله فاضلاب موثر است. در این روش نصف فنجان نمک یددار را با نصف فنجان جوش شیرین ترکیب کنید و داخل لوله ای که مسدود شده است بریزید. سپس اجازه دهید این ترکیب حدود ۱۵ دقیقه درون لوله بماند. سپس داخل لوله را با کمک آب داغ (و حتی آب جوش) شستشو دهید تا این ترکیب اثرگذاری خود را در پاک کردن آلودگی ها از داخل لوله به خوبی نشان دهد.
۷- رفع گرفتگی لوله با مواد شیمیایی اسیدی
یکی از مطمئن ترین و اثربخش ترین راه ها در از بین بردن آلودگی های لوله فاضلاب و رفع مسدودیت آن، استفاده از مواد شیمیایی اسیدی است. این مواد تقریبا در همه فروشگاه ها و سوپری ها یافت می شوند. البته توصیه می شود که در استفاده از این مواد حتما حد اعتدال را رعایت کنید و ترجیحا از مواد اسیدی رقیق استفاده نمایید. زیرا اسید به طور طبیعی یک خورنده است و در بلندمدت لوله و اتصالات آن را از بین می برد. از این رو استفاده مدام از این مواد (به خصوص نمونه های غلیظ آن)، موجب وارد آمدن آسیب به لوله می شوند.
۸- باز کردن لوله فاضلاب با یک شیء فلزی بلند
شاید عجیب باشد، اما اشیایی مثل چوب لباسی فلزی یکی از بهترین وسیله ها برای باز کردن لوله های گرفته فاضلاب می باشند. در این روش کافی است سر میله فلزی یا قلاب را به کمک انبردست به حالت قلاب درآورید (به طوری که اشیاء به درون آن بچسبند). سپس میله را به داخل لوله ببرید و هر ماده اضافی ای را در درون لوله دربیاورید، به صورتی که لوله تا جای ممکن باز شود. در نهایت داخل لوله را با آب داغ بشویید تا انسداد چاه و لوله فاضلاب برطرف شود.
۹- رفع انسداد لوله با استفاده از جوهر نمک
جوهر نمک ماده ای بسیار قوی و حتی خطرناک است. از این رو قبل از آنکه از آن استفاده نمایید، حتما و حتما دستکش به دستتان کنید. حتی توصیه می شود که هنگام استفاده از این ماده عینک محافظ به چشم بزنید تا احتمال ایجاد خطر به حداقل برسد. توجه داشته باشید که جوهر نمک (یا همان اسید هیدرولیک) یک ماده غلیظ اسیدی و بسیار خورنده است و به محض تماس با پوست آسیب جدی به آن وارد می کند، از این رو موارد مراقبتی را هنگام استفاده از آن رعایت کنید و مطمئن شوید در این رابطه چیزی را از قلم نمی اندازید.
در مرحله بعد برای بازکردن لوله فاضلاب با استفاده از جوهر نمک، سه چهارم گالن آب خنک را داخل سطل بریزید و سپس ۳ فنجان جوهر نمک به آن اضافه کرده و خوب آنها را با یکدیگر ترکیب کنید (با قاشق چوبی). پس از متصاعد شدن گاز از این ترکیب، حتما از ظرف فاصله بگیرید تا خطری تهدیدتان نکند. در نهایت این ترکیب را وارد لوله کنید و بعد از حدود ۳۰ دقیقه با آب داغ و پرفشار آن را بشویید تا لوله فاضلاب باز شود.
۱۰- برطرف کردن گرفتگی لوله با کمک تلمبه دستی
۱۱- تمیز کردن گرفتگی لوله با کمک جاروبرقی
برخی از جاروبرقی های خاص که اصطلاحا جاروبرقی تر و خشک نامیده می شوند، برای رفع گرفتگی لوله فاضلاب آشپزخانه و حمام به صورت بسیار موثر عمل می کنند. در این روش ابتدا مخزن جاروبرقی را کاملا تخلیه کنید تا مکش آن بالا رود و در عین حال از سفت و پوشیده بودن مخزن مطمئن شوید.
سپس جارو برقی را روی حالت مکنده مایعات (یا چیزی شبیه به این) قرار دهید. در مرحله بعد لوله فلزی جارو برقی را (که دور آن را برای جلوگیری از آلوده شدنش با کیسه پوشانده اید)وارد لوله فاضلابی که مسدود شده بکنید. در همین حال جارو را روشن کنید و هر چیزی که داخل لوله وجود دارد را به داخل جارو برقی بکشید.
۱۲- استفاده از سود سوزآور برای باز کردن لوله فاضلاب
سود سوزآور که اسم علمی تر آن سدیم هیدروکسید است، ماده ای معجزه آسا در پاک کردن آلودگی های درون لوله است و از این جهت در کنار ترکیباتی مثل سرکه و جوش شیرین، به عنوان بهترین روش باز کردن باز کردن لوله فاضلاب شناخته می شود. البته این ماده نیز مانند جوهر نمک خطرناک بوده و در هنگام استفاده از آن باید موارد ایمنی مثل استفاده از دستکش و عینک محافظ را رعایت نمود.
برای استفاده از این ماده در راستای باز کردن لوله فاضلاب کافی است یک گالن آب ولرم را با مقدار کمی سود سوزآور (تقریبا ۲ فنجان) ترکیب کنید و با قاشق چوبی به هم بزنید. این محلول را به داخل لوله بریزید و ۳۰ دقیقه صبر کنید تا آلودگی های درونی لوله را تمیز کنید. در نهایت درون لوله را با آب داغ بشویید تا مسیر لوله باز شود.
۱۳- رفع گرفتگی لوله فاضلاب با نظافت لوله زانویی
معمولا زیر سینک ظرفشویی ها (داخل کابینت) لوله زانویی شکل مشخص است. بسیاری از اوقات گرفتگی لوله از همین محل نشئت می گیرد، زیرا شکل آن خمیده است و مستعد برای ایجاد هرگونه انسداد در مسیر لوله است. به همین دلیل یکی از بهترین روش ها برای باز کردن لوله فاضلاب آشپزخانه، جرم گیری و نظافت لوله زانویی ظرفشویی است.
برای این کار واشرهای دو سر لوله زانویی را به کمک آچار مخصوص شل کنید و لوله را آزاد کنید. در مرحله بعد محتویات داخل لوله را خوب تمیز کنید و حتی به کمک یک مسواک بدون استفاده به خوبی نقاط کور زانویی را تمیز کنید. سپس لوله را با آب داغ بشویید و نهایتا به جای اولیه خود برگردانید. در نظر داشته باشید که انجام این کار احتمالا کثیف کاری دارد، در نتیجه از قبل همه تمهیدات خود را انجام دهید!
اگر گرفتگی لوله برطرف نشد، چکاری انجام دهیم؟
به کار گیری روش های فوق تا حد زیادی انسداد درون لوله ها را برطرف کرده و در اکثر موارد باعث می شود که لوله ها مثل روز اول عاری از هرگونه مواد اضافی شوند. با این وجود اما برخی اوقات شدت آلودگی بسیار بالا است، و یا آنکه چاه گرفته است (و صرف لوله بازکنی کفایت نمی کند). در چنین شرایطی بهتر است که از متخصصین لوله بازکنی و گرفتگی چاه کمک گرفته باشد تا مشکل برطرف شود. این افراد معمولا به یکی از سه طریق زیر فرایند خود را انجام می دهند:
- باز کردن لوله فاضلاب با استفاده از پمپ
- باز کردن لوله فاضلاب با استفاده از فنر
- باز کردن لوله فاضلاب با استفاده از تراکم هوا
اینکه کدام یک از روش های فوق برای رفع گرفتگی لوله فاضلاب صورت بگیرد، بسته به نظر لوله باز کن دارد، اما معمولا باز کردن به کمک فنر رایج ترین شیوه بوده، باز کردن با استفاده از تراکم هوا بسیار قدرتمند عمل می کند و باز کردن با استفاده از پمپ برای لوله های قدیمی کارساز است.
چطور می توان از گرفتگی لوله فاضلاب پیشگیری کرد؟
مسدود شدن مسیر لوله فاضلاب و مشکلاتی که به تبع آن به وجود می آید، به هیچ عنوان خوشایند نبوده و حتی ممکن است روند عادی زندگی در ساختمان را برای مدتی مختل کند. از این رو بهتر است که با رعایت کردن چند کار بسیار ساده، تا حد امکان از گرفتگی لوله فاضلاب جلوگیری به عمل آورد. برخی از این کارها عبارتند از:
- حتما قبل از آنکه ظروف خود را در سینک آشپزخانه بشویید، ذرات بزرگ غذا (مثل پوست میوه، استخوان غذا و …) را داخل سطل زباله بریزید.
- گرفتگی لوله آشپرخانه در بسیاری اوقات ناشی از اضافات انواع میوه و غذا است. از این رو از لگن سینک یا توری سینک ظرفشویی در سینک آشپزخانه استفاده کنید. با این کار از ورود دانه های ریز برنج، تفاله چای، خرده نان، پوست تخم مرغ، پوست میوه و سایر ذرات غذا به لوله فاضلاب جلوگیری می شود.
- ترجیحا مدتی قبل از شستشوی ظروف و قابلمه ها، چربی های باقی مانده در آن (که ناشی از روغن زیاد غذا هستند) را با یک پارچه و دستمال تمیز کنید. سپس ظرف را مدتی داخل آب داغ بگذارید تا خیس بخورد (به هیچ وجه روغن را با آب سرد نشویید). در این حالت چربی ها راحت تر از لوله پایین می روند.
- اگر به هر دلیلی مقداری روغن و چربی وارد سینک و لوله آشپزخانه شد، فورا مقداری آب داغ یا حتی آب جوش به داخل لوله بریزید تا چربی سفت نشده و در آنجا باقی نماند.
- برای پیشگیری از گرفتگی چاه توالت و لوله فاضلاب آن، حتما از چاه بست استفاده کنید.
- در صورتی که یک جسم خارجی مثل موبایل یا اسباب بازی بچه (حتی کم ارزش) وارد چاه توالت شد، حتما آن را از درون چاه بیرون بیاورید تا لوله مسدود نشود. در صورتی که خودتان نمی توانید این کار را انجام دهید، از لوله بازکن ها و چاه بازکن های حرفه ای کمک بگیرید.
- به هیچ عنوان دستمال کاغذی را درون چاه توالت (فرنگی یا ایرانی) پرت نکنید.
- دکمه سیفون توالت فرنگی و ایرانی را تا انتها فشار دهید و نگه دارید تا آب داخل سیفون کاملا تخلیه شود و مسیر لوله فاضلاب بهتر باز شود.
- برای پیشگیری از گرفتگی چاه حمام، حیاط و آشپزخانه از سوسک گیر و کفشور مخصوص استفاده کنید.
چند نکته در رابطه با بهترین روش بازکردن لوله فاضلاب
- در انتخاب مواد شیمیایی بازکننده، حتما به میزان غلظت آنها توجه کنید. زیرا این مواد خورنده هستند و احتمال آنکه بعد از مدتی به اتصالات لوله آسیب جدی وارد کنند، بسیار بالا است.
- تا جای ممکن از روش های ساده باز کردن لوله (مثل استفاده از آب داغ یا نوشابه) بهره بگیرید و در صورتی که این روش ها جواب ندادند، به سراغ سایر راه حل ها بروید.
- در فرایند باز کردن لوله، هرچه بتوانید از وسایل معمولی منزل (مثل چوب لباسی) و یا مواد طبیعی (مثل سرکه) بهره بگیرید، بهتر است. زیرا هم احتمال آسیب دیدن لوله کاهش می یابد و هم تماس شما با مواد خطرناکی مثل جوهر نمک منتفی می شود.
- به خاطر داشته باشید که رفع گرفتگی لوله فاضلاب فرایندی زمان بر و البته نه چندان خوشایند است. از این رو با صبر و حوصله و دقت کار را پیش ببرید و از قبل خود را برای هر اتفاق نامطبوعی آماده کنید!
کدام روش را برای باز کردن لوله فاضلاب انتخاب کنیم؟
همانطور که در این مطلب توضیح دادیم، راه های باز کردن لوله فاضلاب بسیار زیاد هستند (ما به عنوان نمونه به ۱۳ مورد از بهترین روش بازکردن لوله فاضلاب اشاره کردیم). این روش ها همگی قابل اجرا بوده و حتی افراد مبتدی نیز می توانند آنها را اجرا کنند. با این وجود اما رفع اصولی گرفتگی لوله، ریشه یابی مشکل و برطرف کردن دائمی آن تنها توسط افراد حرفه ای ممکن است.
از این رو پیشنهاد می شود هنگام بروز مشکل، حتما از خدمات لوله باز کنی و سرویس تخلیه چاه استفاده کنید تا هم ایراد سیستم فاضلاب خانه کاملا برطرف شود و هم احتمال بروز مشکل در آینده به حداقل برسد. متخصصین اسپارد آماده ارائه بهترین خدمات در کوتاه ترین زمان هستند!
واقعا مطلب خوبی بود! کامل توضیح داده بودید و تشکر بسیار
فقط اینکه سوالم اینه، که لب مطلب، آقا کدوم روش بهتره؟ کدوم روش بهتر جواب میده؟
جدی یک سواله این برام و میخوام سریع تر نتیجه بده چون کلا زمان برام مهمه
مرسی
سلام و وقت بخیر
به طور قاطع نمیشه گفت که کدوم روش بهتره، مثلا روش جوش شیرین برای خیلی از گرفتگی ها جواب میده، اما وقتی لوله شدیدا مسدود میشه، باید فنر زد یا حتی از جوهرنمک استفاده کرد. به طور کلی توصیه میکنیم که ابتدا با روش های ساده تر شروع کنید و اگر گرفتگی برطرف نشد، سراغ راه حل های قوی تر برید.
موفق باشید