آنچه در این مطلب میخوانید:
نم زدگی دیوار و رطوبت شکل گرفته در آن احتمالا یکی از پردردسرترین مشکلاتی است که ساکنین یک خانه در طول سال با آن دست به گریبان هستند. وجود نم و رطوبت در خانه می تواند به سایر وسایل منزل آسیب زده و علاوه بر آن باعث بروز مشکلات بهداشتی برای افراد خانواده شود. مشکل اساسی دیگری که نم موجود در دیوار ایجاد می کند، نفوذ آن به دیوارهای سایر واحدها در منازل آپارتمانی است. از این رو نم زدگی دیوار از همان ابتدا باید مورد اهمیت قرار گرفته و نسبت رفع آن اقدام شود.
در این رابطه اما سوال های مختلفی شکل می گیرد؛ اینکه اساسا چرا دیوارهای خانه بعد از مدتی نم زده می شوند؟ چطور می توان از نم زدگی و شکل گیری رطوبت بالا در دیوارها جلوگیری کرد؟ چطور نم زدگی دیوار را برطرف کنیم؟ بوی بد نم دیوار را چگونه تحمل کنیم؟ اگر چنین پرسش هایی برای شما نیز به وجود آمده است، با ما همراه باشید. پاسخ تمامی سوالات شما در ادامه می آید.
چگونه می توان به وجود رطوبت بالا در ساختمان پی برد؟
ممکن است روزها و هفته ها رطوبت موجود در خانه از حد مجاز بالاتر رفته اما به دلیل آنکه اثرات خود را فورا نشان نمی دهد، ساکنین یک ساختمان از وجود آن باخبر نشوند. به خاطر نیاز است تا رطوبت خانه همواره اندازه گیری شده تا از طبیعی بودن همه چیز اطمینان حاصل شود. ما در ادامه این مطلب مهم ترین راه هایی را که می توان از طریق آنها رطوبت بالای ساختمان را تشخیص داد به شما معرفی می کنیم:
الف) استفاده از رطوبت سنج
مطمئن ترین روش برای تشخیص بالا بودن رطوبت در خانه استفاده از دستگاه رطوبت سنج است که میزان دقیق رطوبت را نشان می دهد. بازه استاندارد رطوبت اتاق بین ۴۰ تا ۶۰ %RH است. بدین ترتیب در صورتی که رطوبت اتاق بالاتر از ۶۰ بود به معنای آن است که سطح رطوبت در ساختمان زیاد است و باید به دنبال منشا افزایش غیرطبیعی رطوبت و برطرف کردن آن بود.
ب) وجود کپک زدگی
با اتاق های مستر آشنایی دارید؟ اتاق هایی که در خود سرویس بهداشتی و حمام را نیز جای داده اند؟ چنین اتاق هایی به صورت بالقوه رطوبت بیشتری دارند و به همین خاطر احتمال ایجاد کپک در آنها بالاتر است. اگر در این اتاق خواب ها اثراتی از کپک زدگی مشاهده کردید، به دنبال حل مشکل باشید.
ج) پنجره های بخار گرفته
اگر دیدید که بر روی شیشه پتجره ها بخار و یا قطرات آب وجود دارد احتمالا سطح رطوبت در خانه زیاد است. البته این اتفاق در فصل زمستان می تواند ناشی از گرمای هوا داخل و سرمای هوای بیرون نیز باشد. به هر صورت در صورت رخداد چنین پدیده ای باید به وجود رطوبت بالا در خانه مشکوک شد.
د) پوسیدگی چوب
تخریب وسایل چوبی نشانی از رطوبت بالا است. بدین ترتیب که وقتی سطح رطوبت ساختمان زیاد باشد، وسایل چوبی کم کم پوسیده می شوند و خانه به بهشتی برای موریانه ها تبدیل می شود!
علت بروز نم دیوار خانه چیست؟
به طور کلی علل بروز نم دیوار را می توان در ۵ دسته اصلی مانند سوراخ شدن یا ترکیدگی لوله آب و نفوذ آب باران جای داد که ما در ادامه این راهنما ضمن معرفی هر دسته و توضیح علائم آن به روش حل مشکل نیز اشاره کرده ایم:
الف) سوراخ شدن و یا ترکیدگی لوله آب
متاسفانه این روزها مصالح ساختمانی باکیفیت قیمت بالایی داشته و از این رو بسیاری از خانه ها با مصالح نامناسب از لحاظ کیفیت ساخته می شوند. در نتیجه امکان ایجاد سوراخ و یا ترکیدگی در لوله های آب به کار رفته در دیوارهای چنین منازلی بالا بوده و نشتی به وجود آمده باعث ایجاد رطوبت بالا و نم در لابهلای دیوار می شود. این نوع نم دیوار معمولا بدترین نوع نم زدگی بوده و باید به سرعت با آن مقابله کرد.
ب) رطوبت زیاد محلی
بسیاری از ساختمان هایی که در مناطق با رطوبت بالا ساخته می شوند (مثلا مناطق شمالی یا جنوبی در کشورمان) همواره در معرض نم زدگی قرار دارند. در واقع دیوار های این خانه ها در برخی موارد پس از مدتی به دلیل حجم بالای رطوبت و بخار آب دچار نم زدگی می شوند.
ج) نفوذ آب باران
عایق کاری نامناسب و وجود درزهای زیاد در دیوار و حتی روی سقف ساختمان ها باعث نفوذ آب باران به درون مصالح ساختمانی و در نتیجه نم زدگی می شود. این مورد زمانی که سقف دارای عایق یا ایزوگام نباشد یا عایق موجود قدیمی شده باشد و یا دارای درز باشد، تشدید می شود. مشکل نم سقف و دیوارها که از برف یا باران نشئت می گیرند، بیشتر در طبقات بالایی ساختمان ها دیده شده اند. البته همیشه مشکل از قدیمی بودن ایزوگام نیست. اگر تشخیص ایزوگام خوب از بد را بلد نباشید ممکن است در آینده به دلیل بد بودن ایزوگام دچار چنین مشکلاتی شوید.
د) رطوبت داخلی ساختمان
رطوبت ناشی از بتن در ساختمان های نوساز، رطوبت موجود در حمام و سرویس بهداشتی، و مواردی هستند که می توانند در طول زمان با ایجاد محیط مرطوب داخلی فضا را برای نم زدگی دیوارها مساعد کنند. خوشبختانه نم زدگی این موارد معمولا ساده بوده و به سهولت برطرف می شوند.
ه) سایر علل
در کنار علل طبیعی و ساختمانی، دلایل دیگری نیز در بروز نم دیوارها وجود دارند که غالبا منشا انسانی دارند. از جمله این دلایل می توان به شستشوی دیوارها (به خصوص شستشوی دیوارهای با رنگ روغنی و یا پوشیده شده با کاغذ دیواری)، خشک کردن لباس در خانه (به دلیل نبود بالکن در بسیاری از خانه های آپارتمانی) و … اشاره کرد که تا حد امکان باید از آنها اجتناب کرده و یا با انجام اقداماتی تبعات منفی آنها را به حداقل رساند.
اهمیت از بین بردن رطوبت و نم خانه و دیوار
در صورتی که دیوار یا سقف خانه، شرکت یا مغازه شما نم دهد، رطوبت ساختمان بالا رفته که خود باعث مشکلاتی می شود. این مشکلات به اشکال زیر خود را نشان خواهند داد:
- کاهش مقاومت دیوار ساختمان و در نتیجه احتمال ریزش آن
- احتمال آسیب رسیدن به وسایل چوبی و فلزی قرار گرفته در محیط خانه (رطوبت می تواند در تخریب چنین وسایلی موثر واقع شود)
- افزایش احتمال رشد میکروب ها، قارچ، باکتری و… در خانه (وجود رطوبت در خانه، گرد و غبار را جذب کرده و می تواند فضای مناسبی را برای تکثیر بسیاری از باکتری ها مهیا کند)
- بو گرفتن دیوار و محیط منزل
- احتمال ابتلا به بیماری های تنفسی، حساسیت های مختلف، سردردهای موقتی، درد مفاصل و … که ناشی از رطوبت موجود در فضای خانه است
علاوه بر مشکلات مذکور، وجود رطوبت دائمی در خانه که از نم موجود در دیوارها نشئت می گیرد، می تواند ده ها چالش دیگر را نیز برای ساکنین ساختمان به وجود آورد. از این رو حل مشکل نم زدگی دیوار و سقف خانه در هر محلی که باشد (مثل نم دیوار دستشویی، حمام و …) بسیار با اهمیت است.
راه های رفع رطوبت و نم دیوار
همیشه گفته اند که “پیشگیری بهتر از درمان است”! این نکته در مورد نم زدگی دیوار نیز صادق است و بهتر است از طریق راه های مختلف مثل عایق بندی بنای ساختمان، جلوگیری از رسیدن رطوبت به مصالح ساختمان، عایق بندی لوله کشی های ساختمان، خشک کردن لباس ها قبل از گذاشتن در کمد، نصب دستگاه تهویه اگزاست فن در حمام و سرویس بهداشتی و … از به وجود آمدن رطوبت در خانه و نم زدگی ساختمان جلوگیری کرد. اما اگر به هر دلیل خانه شما با رطوبت بالا و نم زدگی مواجه شد بهتر است اقدامات زیر در پیش بگیرید:
الف) به فکر تهویه هوای ساختمان باشید
چاره اندیشی برای تهویه هوای مناسب هم در سلامت شما موثر است و هم در دوام ساختمانتان. از این رو پنجره ها را مدت زمانی باز نگاه داشته (تا هوا به جریان بیفتد) و از فن نیز استفاده کنید. البته زیاده روی در این زمینه جایز نیست و در هوا باید مقدار کافی رطوبت برای جلوگیری از بیماری ها وجود داشته باشد.
ب) از دستگاه های رطوبت گیر استفاده کنید
این دستگاه ها به طور ویژه در مناطق بارانی و مرطوب که گردش هوا به سختی صورت گرفته و دستگاه تهویه کارایی چندانی ندارد، مورد استفاده قرار می گیرند. از طریق دستگاه رطوبت گیر می توان نسبت جذب و تخلیه رطوبت اقدام کرد و بدین ترتیب از نم زدگی ساختمان جلوگیری به عمل آورد. مصرف برق این دستگاه ها نیز تقریبا مشابه دستگاه های تهویه هوا می باشد و جای نگرانی وجود ندارد.
ج) دوش کوتاه و با آب خنک بگیرید
دوش با آب بسیار داغ و در مدت زیاد، رطوبت بیشتری تولید کرده و وارد ساختمان می کند. برعکس آن، دوش کوتاه با آب خنک یا ولرم علاوه بر آنکه برای سلامتی شما مفید است، رطوبت زیادی را وارد محیط بسته ساختمان نمی کند.
د) عایق بندی مناسبی را به کار ببرید
یکی از مهم ترین راه های ورود رطوبت به داخل محیط ساختمان، از طریق سقف (به خصوص در زمستان) و از طریق کف (به خصوص در ساختمان های استخر و جکوزی داشته و یا آنکه باغچه یا گلخانه در زیرمین آنها وجود دارد) می باشد. در چنین ساختمان هایی باید به دقت عایق بندی سقف را به وسیله ایزوگام و عایق بندی کف را به وسیله ورقه پلی تن در زیر کف پوش ها انجام داد.
روش هایی برای برطرف کردن بوی نم در خانه
بوی نم اغلب به دلیل وجود کپک و یا باقی ماندن ذرات گرد و غبار روی سطوح مختلف ایجاد می شود و در صورتی که برطرف نشود، به تدریج بخشی از دیوار یا سقف خانه دچار پوسیدگی و تخریب میشود. با این حال اا برای از بین بردن بوی نامطبوع نم در خانه راه حل های ساده ای وجود دارد:
الف) استفاده از سرکه سفید
سرکه را به یاد دارید؟ سرکه به عنوان یک تمیز کننده قوی در هر جایی کاربرد دارد (البته نه دقیقا در هر جایی! بلکه در برخی موارد معایب استفاده از سرکه در نظافت قابل توجه است). برطرف کردن بوی نم دیوار به کمک سرکه سفید به سادگی ممکن است؛ فقط کافی است سرکه را روی سطوح مختلف خانه اسپری کنید و بعد از مدتی با پارچه تمیز آن را پاک کنید.
ب) استفاده از لیمو ترش
در این روش ابتدا مقداری آب درون ظرف بریزید و سپس به آن یک عدد لیموترش رنده شده اضافه کنید (باید با پوست رنده شده باشد). بعد از آن ظرف را روی حرارت قرار داده تا خوب بجوشد. بدین ترتیب بوی خوش لیمو خانه را در بر گرفته و بر بوی نامطبوع نم غلبه می کند.
ج) استفاده از دارچین
دارچین را با پوست پرتقال ترکیب کنید و دقیقا به مانند لیمو ترش بگذارید تا خوب بجوشد. بدین ترتیب بوی دلنواز دارچین فضا را در بر گرفته و بوی نم از بین می رود.
چند نکته در رابطه با رطوبت خانه و نم زدگی دیوار
- تعداد افراد داخل خانه می تواند بر میزان رطوبت هوا نیز تاثیر بگذارد. تنفس یک فرد در حدود یک ساعت می تواند یک فنجان آب تولید کند.
- اگر فن یا سیستم تهویه ندارید، می توانید یک پنجره را برای چند دقیقه باز نگه دارید تا هوای خشک داخل شود. به خصوص در حمام هایی که برای دوره های طولانی تری در معرض رطوبت قرار داشته و به اصطلاح همیشه کسی مشغول استحمام است (مثلا خوابگاه ها).
- هنگام پخت و پز، هود و هواکش آشپزخانه را روشن کنید.
- تا جای ممکن درجه گرمای وسیله گرمایی تان را بیشتر از ۲۲ درجه سانتیگراد نکنید، زیرا به ایجاد رطوبت در ساختمان کمک می کند.
- ترجیحا پنجره ها و درها را در مناطقی قرار دهید که اجازه می دهد نور خورشید به طور حداکثری به داخل ساختمان برسد.
- مبلمان خود را طوری بچینید تا هوا در خانه شما به راحتی گردش کند.
- اطمینان حاصل کنید که هوای فن در آشپزخانه، حمام، و اتاق خشکشویی به سمت خارج می رود.
- از سری دوش کوچکتر و یا کم فشار استفاده کنید و شیر آب را کامل باز نکنید تا بخار زیاد نشود.
- اگر در خانه وسیله یا مکان رطوبت سازی وجود دارد، کمی آن را خاموش کنید یا درجه اش را کم کنید. اکثر دستگاه هایی که باعث تولید رطوبت یا بخارپز می شوند، امروزه دارای یک درجه یا دکمه تنظیم میزان بخار یا آب مورد نیاز هوا هستند.
حرف آخر اسپارد
در این مطلب همه چیز در رابطه با رطوبت بالا در خانه و نم دیوار را توضیح دادیم و شما را با تبعات ناشی از آن که شاید تا به امروز از آنها باخبر نبودید را خاطرنشان کردیم. بار دیگر تاکید می کنیم که نم زدگی دیوار مشکل کوچکی نبوده و باید به فکر راه حل برای آن باشید، در غیر این صورت باید خدای ناکرده خود را برای روبرویی با چالش هایی جدی آماده کنید. اگر هم احساس می کنید در حوزه این امر خطیر نیاز به مشورت تخصصی دارید، متخصصان خدمات حرفه ای منزل آماده اند تا مدرن ترین و مناسب ترین راه حل ها را در اختیار شما گذاشته و مشکل شما را به سریع ترین شکل ممکن برطرف کنند.
راهنمای رفع رطوبت و نم دیوار واقعا موثر بود. من از سرکه استفاده کردن واسه دیوار آشپزخونه تو چند ساعت بوی بد نم و رطوبت تا حدود زیای کم شد. فکر کنم دارچین هم موثر باشه ولی من استفاده نکردم ترسیدم ردش رو دیوار بمونه
ممنون از این مقاله کاربردی. این دستگاه های رطوبت گیر نوع روکار هم دارن یا موقع ساخت ساختمان باید به فکرش بود؟ و اینکه نصب این دستگاه ها رو اسپارد هم انجام میده؟
درود بر شما، متشکر بابت مطلب عالی،
فقط سوالی داشتم از جنابعالی
آیا اگر فن نداشته باشیم، راه جایگزین پنجره است؟
یعنی پنجره میتونه جلوی نم زدگی رو بگیره؟
ممنون بابت پاسختون
سلام و وقت بخیر
بله باز گذاشتن پنجره در محیط های بسیار مرطوب، یکی از راه های جایگزینه، اینطوری هوای خشک و تازه وارد محیط سربسته و مرطوب میشه و از نم زدگی دیوار جلوگیری به عمل میاد.
موفق باشید