علت قارچ ناخن دست و پا چیست؟

خیلی از افراد تصور می کنند که هرگونه تغییر در رنگ و شکل ناخن ها و انگشت ها ناشی از قارچ و عفونت های باکتریایی است و از اینکه با چنین مشکلی روبرو شده اند سریعا نگران می شوند. این در حالی است که علت قارچ ناخن فقط ناشی از چند عامل مشخص است و تنها برای عده بسیار کمی مشکل ساز می شود. یعنی اگر از قبل با این عارضه آشنایی داشته باشید و بعد از بروز علائم به سرعت دست به کار شوید، به شیوه موثری می توانید آن را درمان کنید. همچنین با رعایت چند نکته ساده تا حد زیادی می توانید از به وجود آمدن آن جلوگیری کنید.

توجه داشته باشید که قارچ ناخن که اتفاقا در ناخن های پا بسیار شایع تر از ناخن های دست است، به دلیل رعایت نکردن موارد بهداشتی به وجود می آید. اما در عین حال نباید فراموش کنید که بروز هرگونه عارضه پوستی در قسمت انگشتان دست و پا نمی تواند نشان از به وجود آمدن قارچ باشد و خیلی بیماری های دیگر نیز می توانند چنین علائمی را نشان دهند. به هر روی اما بعد از بروز اولین علائم قارچ ناخن (یا هر بیماری مشابه دیگری) حتما باید به سرعت مشکل را ریشه یابی کرده و اقدامات لازم را انجام دهید. بدین ترتیب تا قبل از آنکه یک مشکل حاد به وجود آید، مشکل رفع می شود. مطلب زیر در همین راستا و در جهت آشنایی کامل شما با بیماری قارچ ناخن دست و پا و چگونگی مقابله با آن تهیه شده است. با ما همراه باشید.

علت قارچ ناخن چیست؟

علت اصلی وجود قارچ در ناخن های دست و پا در افرادی که سالم هستند و مشکل خاصی ندارند، رطوبت بالا و تعریض انگشتان است. دقیقا به همین خاطر است که ورزشکاران بیش از سایر افراد جامعه در معرض این بیماری قرار دارند. این افراد معمولا کفش های تنگ می پوشند و ساعت ها جوراب به پا می کنند. در نتیجه احتمال به وجود آمدن قارچ ناخن در ورشکاران بیشتر می شود. ضربات مداوم و متوالی (مانند ضربات به توپ در ورزش فوتبال) نیز عامل دیگری است که می تواند وقوع این بیماری را تسریع کند. در ادامه مطلب بیشتر به معرفی علل مبتلا شدن به قارچ ناخن می پردازیم.

جدای از این موارد اما یکی از مکان هایی که برای انتقال بیماری قارچ ناخن کاملا پر خطر محسوب می شود، آرایشگاه ها می باشند. مخصوصا آرایشگاه هایی که خدمات آرایشی و رسیدگی به ناخن ها را انجام می دهند. اگر در این آرایشگاه ها اصول بهداشتی اولیه رعایت نشود، قارچ به راحتی می تواند منتقل شود. خدمات کاشت ناخن و ژلیش ناخن از جمله مواردی که مستعد در انتقال بیماری  می باشند. در این شرایط هم باید هزینه ژلیش ناخن را بدهید، و هم بعدا هزینه زیادی را صرف درمان قارچ ناخن هایتان کنید.

در آخر اینکه کهولت سن (۶۵ سال به بالا) و همچنین برخی بیماری ها نیز می توانند علت قارچ ناخن دست و پا باشند. به خصوص بیماری های که به سیستم ایمنی بدن مربوط می شوند (مثل ایدز و انواع دیابت و سرطان)، احتمال شیوع قارچ را افزایش می دهند. مصرف برخی داروها که مستقیما روی سیستم ایمنی تاثیر می گذارد (از جمله استروئیدها) نیز عاملی دیگر بر ایجاد قارچ های بین انگشتی است.

علائم ابتلا به قارچ ناخن چیست و شکل ظاهری آن چگونه است؟

اگر از جمله افرادی هستید که در معرض ابتلا به بیماری قارچ ناخن قرار دارید، باید مراقب بروز علائم آن در انگشتان و ناخن های خود باشید. ما مهمترین علائم ابتلا به قارچ ناخن مانند تغییر رنگ را در ادامه این مطلب به شما معرفی می کنیم:

• تغییر رنگ نقطه‌ای یا کلی ناخن به سفید، زرد یا قهوه‌ ای
• بویی که از ناخن آلوده به عفونت می آید
• ضخیم شدن و شکننده شدن ناخن
• تغییر شکل ناخن
• جدا شدن ناخن از سطح پوست یا بوی ناخوشایند آن

توجه داشته باشید که این علائم ممکن است که ابتدا در یک ناخن به وجود بیاید، اما کم کم به سایر ناخن ها و انگشت های شما نیز سرایت کند. از این جهت حتما باید از وضعیت سلامتی ناخن های خود اطمینان حاصل کنید و بعد از مشاهده این علائم به پزشک متخصص مراجعه کنید.

قارچ ناخن ممکن است با چه بیماری هایی اشتباه گرفته شود؟

علائمی که در ابتدای این مطلب برای قارچ ناخن ذکر کردیم، شبیه به علائم برخی بیماری های دیگر مانند ترومای مزمن ناخن ها است. بیماری هایی که ممکن است با قارچ ناخن اشتباه گرفته شده و موجب نگرانی شما شوند، در ادامه این مطلب معرفی شده اند:

۱- رگه‌ رگه شدن ناخن‌ ها

عواملی مثل بارداری و حتی شیمی درمانی می تواند موجب رگه رگه شدن ناخن ها شود. اگر هم وسط ناخن یک شیار نسبتا عمیق به وجود آید، باز هم احتمال رگه رگه شدن بسیار بیشتر از قارچ است.

۲- پیری ناخن ها

کهولت سن سبب به وجود آمدن انواع امراض می شود که یکی از آنها لایه لایه شدن ناخن و همچنین ضعیف و شکننده شدن آنها است. این روند طبیعی است و نباید با قارچ اشتباه گرفته شود، زیرا علت قارچ ناخن با پیری ناخن ها هیچ نسبتی ندارند.

۳- تغییر رنگ ناخن ها

خیلی از اوقات به دلایل مختلفی رنگ ناخن ها تغییر می کند. مثلا وجود برخی باکتری ها به اسم «سودومونا» می تواند منجر به سبز شدن رنگ ناخن شود، و اگر هوا به زیر ناخن برود، رنگ آنها به سفیدی و زردی می زند. و یا اگر ضربه ناگهانی به آن برخورد کند، ممکن است خون زیر ناخن تجمع کرده و محل ضربه قرمز و یا حتی سیاه شود. این گونه عوامل حتی می توانند نشان دهنده مشکلات بزرگ تری مثل سرطان پوست باشند. از این جهت حتما باید در اسرع وقت مورد رسیدگی قرار بگیرند.

۴- حفره در ناخن‌ ها

اگر در ناخن خود حفره دیدید، نیاز نیست وحشت کنید، مشکل احتمال از وجود باکتری «پسوریازیس» نشئت می گیرد. کمی مراقبت های بهداشتی باعث برطرف شدن این باکتری می شود.

۵- ترومای مزمن ناخن

نظرات کاربران مانیکور و پدیکور

پرستو شمسایی

۴ از ۵

۵۴ خدمت انجام شده

عسل دشتی

۲۰ اسفند ۱۴۰۲

سلام و خسته نباشید بسیار بسیار خانم مهربان و خوش برخوردی بودن ایشون من خیلی راضی بودم از کارشون امیدوارم همیشه سلامت باشن و موفق

فاطمه باقری

۵ از ۵

۷ خدمت انجام شده

هومن دادرس

۳۰ بهمن ۱۴۰۲

فاطمه وزیری ارجمند

۱ از ۵

۲ خدمت انجام شده

مهناز کمیلی

۰۴ آذر ۱۴۰۳

تجربه خیلی خوبی از اسپارد داشتم. کار به موقع شروع شد و سر وقت هم تموم شد. کیفیتم مناسب بود.

فاطمه سپهوند

۴ از ۵

۷ خدمت انجام شده

آرزو ثابتی

۰۶ خرداد ۱۴۰۳

بسیار کاربلد و کاردرست زحمت اضافی روی دستتون نمیذارن و همونجوری که باید کارو درمیارن

پرستو شمسایی

۴ از ۵

۵۴ خدمت انجام شده

ملیکا علوی

۱۶ تیر ۱۴۰۳

اکثر متخصصین اسپارد وجدان کاری دارن و این باعث میشه که همیشه از اعتماد کردن بهشون راضی باشم.

درخواست مانیکور و پدیکور

اگر ناخن شما مدام در معرض ضربه قرار دارد (مثلا ورزشکار هستید یا شغلتان چنین چیزی را ایجاب می کند)، احتمال آسیب دیدگی ناخن ها وجود دارد. چنین چیزی منجر به ترومای مزمن ناخن می شود که هرچند در بلندمدت اذیت کننده است، اما با قارچ ناخن که یک عفونت است، تفاوت دارد.

قارچ ناخن چه انواعی دارد؟

قارچ های ناخن دست و پا همیشه از یک نوع نبوده و ممکن است هر مرتبه یک گونه خاص آن فرد را درگیر کند. مهمترین انواع قارچ ناخن پا و دست که می تواند زندگی انسان را تحت تاثیر قرار دهد عبارتند از:

۱- عفونت قارچی زیر ناخنی انتهایی

این نوع عفونت قارچی متداول ترین عفونت در ناخن های دست و پا است که در صورت عدم رعایت نکات بهداشتی به راحتی می تواند در انگشتان رشد پیدا کند. در صورت بروز این نوع از عفونت، لبه بیرونی ناخن یکدستی و صافی خود را از دست می دهد و همچنین رگه های زرد یا سفید غیر عادی ای روی ناخن به وجود می آید. این نوع عفونت کل ناخن و حتی زیر ناخن را کاملا درگیر می کند و از این رو حتما باید به سرعت درمان شود. انجام برخی روش های کاشت ناخن نیز می تواند باعث بروز این نوع از عفونت شود.

۲- عفونت قارچی کاندیدایی

این نوع عفونت که از مخمر کاندیدا به وجود می آید، معمولا ناخن ها و انگشت هایی را هدف قرار می دهد که قبلا آسیب دیده اند. مثلا قبلا در حین بازی زخم شده و یا اینکه به هر دلیلی با انواع باکتری ها درگیر شده اند. عفونت قارچی کاندیدایی به طور معمول در کوتیکول اطراف ناخن های پا رشد پیدا می کند و باعث تورم و قرمزی آن ناحیه می شود، به طوری که خیلی اوقات حتی لمس آن نیز آزاردهنده است. در عفونت کاندیدایی ممکن است ناخن از بستر خود فاصله گرفته و یا اینکه کاملا کنده شود.

۳- عفونت قارچی سطحی سفید

این نوع عفونت ها مخصوص ناخن های پا هستند و به ندرت ناخن های دست را درگیر می کنند. و همانطور که از اسم این عفونت پیدا است، بیشتر سطح ناخن را مورد حمله قرار می دهند و باعث می شوند لکه های سفید غیر عادی ای روی آن شکل بگیرد. این نقاط سفید که در ابتدا کم تعداد و کوچک هستند، به مرور بزرگ شده و کل سطح ناخن را می پوشانند و آن را شکننده و شل می کنند. بدین ترتیب ناخن پوسته پوسته شده و حتی ممکن است از جا کنده شود.

۴- عفونت قارچی زیر ناخنی پروکسیمال

این نوع عفونت ها نسبت به سایر مواردی که بالاتر ذکر کردیم، کمتر رایج بوده و به ندرت ناخن های دست و پای فردی را درگیر می کنند. با این وجود مواردی از مشاهده آن بخصوص در بین افرادی که سابقه بیماری قبلی دارند دیده شده است. در عفونت پروکسیمال، عفونت از پایین ناخن شروع می کند و ضمن زر کردن ناخن، سلامت آن را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. این عفونت علاوه بر افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، در اشخاصی که مدام ناخن هایشان زحم می شود نیز دیده شده است.

چه راه هایی برای درمان قارچ دست و پا وجود دارد؟

درمان قارچ ناخن ها به دو شکل موضعی و خوردنی امکان پذیر است. به همین منظور در ادامه به چند مورد از بهترین روش ها اشاره کرده و مزایای هر یک را ذکر می کنیم؛ انتخاب بهترین روش با خود شما!

۱- استفاده از پماد Vicks VapoRub

پماد Vicks VapoRub یک کرم موضعی است که بیشتر به منظور کنترل سرفه های مزمن کاربرد دارد، اما چون در ساختار خود ترکیبات فعال و درمان کننده ای مثل روغن کافور و روغن اکالیپتوس دارد، برای درمان قارچ ناخن نیز فایده دارد. روش استفاده از این پماد نیز بسیار ساده است و کافی است که مقداری از آن را به صورت روزانه روی محل آسیب دیده بمالید.

۲- استفاده از عصاره اسنکروت

این ماده یکی از بهترین درمان کننده های عفونت های قارچی است. عصاره اسنکروت یک ضد قارچ ذاتی است و معمولا از گیاه گل آفتابگردان گرفته می شود. این ترکیب بخصوص در درمان عفونت های قارچ پا (مخصوصا عفونت کاندیدایی و زیرناخنی) بسیار موثر است. میزان استفاده از این عصاره بستگی به شدت عفونت دارد، اما معمولا سه ماه طول می کشد تا اثر خود را نشان دهد.

۳- استفاده از روغن پونه کوهی

روغن پونه کوهی سرشار از تیمول است و دشمن عفونت قارچی و باکتریایی به شمار می رود. شیوه مصرف این روغن بدین صورت است که باید ابتدا یک پنبه کاملا تمیز را به آن آغشته کنید و سپس پنبه را بر روی محل آسیب دیده بکشید تا به تدریج بهبود پیدا کند. انجام این کار به تعداد ۲ مرتبه در روز توصیه می شود.

۴- استفاده از عصاره برگ زیتون

عصاره برگ زیتون سرشار از اورلئوتین است که هم خاصیت ضد قارچی دارد و هم در افزایش قدرت سیستم دفاعی بدن تاثیر دارد. این عصاره به دو صورت در داروخانه ها و عطاری ها یافت می شود. اول آنکه می توانید کپسول آن را تهیه کرده و مصرف کنید و دوم آنکه می توانید عصاره آن را مستقیما خریداری کرده و روی قارچ های ناخن آسیب دیده بگذارید. البته در صورتی که کپسول آن را تهیه کرده اید، حتما بعد از یک وعده غذایی و همراه با آب زیاد مصرف کنید.

۵- استفاده از سرکه

سرکه سفید علاوه بر خاصیت پاک کنندگی، ویژگی درمانی نیز دارد. به طور مثال برای رفع بیماری قارچی کافی است که سرکه را با آب ولرم به نسبت ۱ به ۲ مخلوط کنید و هر روز قسمت آسیب دیده پا یا دست را به مدت حدود ۲۰ دقیقه در محلول بدست آمده بگذارید تا بعد از مدتی بهبودی وضعیت را مشاهده کنید. کمک گرفتن از سرکه برای درمان قارچ هایی که خفیف تر هستند بسیار موثر است.

۶- استفاده از سیر

از جمله ساده ترین راه های درمانی برای مقابله با عفونت قارچی، استفاده از سیر است. این ماده معجزه آسا تقریبا با هر نوع عفونتی دشمن است و به همین خاطر برای بیماری های اینچنینی بسیار کاربردی است. استفاده از سیر به این روش است که هر روز به مدت حدود ۳۰ دقیقه سیری را که از قبل خرد کرده اید روی قسمتی که قارچ زده است قرار دهید تا ترکیبات موجود در سیر با آنها واکنش نشان داده و در طول زمان آنها را از بین ببرد.

درمان بیماری قارچ ناخن چه مدت طول می‌ کشد؟

درمان کامل بیماری قارچ ناخن ها در بازه زمانی کوتاه مدت اتفاق نیفتاده و معمولا زمانی بیش از ۱۸ ماه را از بیمار می گیرد. بخصوص آنکه در برخی موارد شدت این بیماری زیاد است و بیمار حتما باید مدت زمان قابل ملاحظه ای را تحت درمان باشد. این دوره درمانی البته چندان هم دشوار نیست و اگر بتوانید به خوبی آن را مدیریت کنید، خواهید توانست که زندگی عادی خود را نیز به روال سابق ادامه دهید. افرادی که بیماری های خاص و زمینه ای دارند باید به طور ویژه تری تحت درمان قرار بگیرند.

آیا عارضه قارچ ناخن مسری است؟

هرچند وسایل مختلفی وجود دارند که انتقال عفونت های قارچی و باکتریایی را تسریع می کنند (مثلا سوهان کشیدن ناخن می تواند احتمال بروز این بیماری را دوچندان کند)، اما به طور کلی بیماری قارچ انگشتان دست و پا چندان مسری شناخته نمی شود. در واقع انتظار نمی رود که در صورت ابتلای یک نفر، سایر افراد خانواده نیز به این عارضه دچار شوند، مگر آنکه ارتباط مستقیم و یا نزدیکی بیش از اندازه بین آنها وجود داشته باشد.

آیا قارچ ناخن پا و دست خطرناک است؟

خوشبختانه قارچ ناخن های دست و پا خطرناک نیست. این نکته البته به این معنی نیست که نباید در قبال این مشکل هیچ کاری انجام دهید. زیرا چهره انگشتان و ناخن ها را زشت می کند و حتی ممکن است فعالیت عادی زندگی و بخصوص فعالیت های حرفه ای تر (مثل ورزش) را تحت تاثیر قرار دهد. از این رو علیرغم آنکه نباید از این بیماری بترسید، اما حتما باید برای درمان آن کاری انجام دهید تا روال نرمال زندگی تان دستخوش تغییر و تحول نشود.

رعایت چه نکاتی برای پیشگیری از ابتلا به قارچ ناخن ضروری است؟

خبر خوب اینکه بیماری قارچ ناخن کاملا قابل پیشگیری است مثلا می توانید خدمات ترمیم و کاشت ناخن را در آرایشگاه هایی انجام دهید که حداقل اصول بهداشتی را رعایت می کنند. به هر حال از قدیم هم گفته اند که “پیشگیری بهتر از درمان است”. پس چه بهتر که با انجام چند ترفند بهداشتی ساده، از به وجود آمده عفونت های قارچی جلوگیری کرده تا درگیر روش ها درمانی آن نشوید. ما در ادامه این مطلب برخی از این ترفندها که منجر به جلوگیری از رشد قارچ در انگشتان و ناخن های دست و پا می شوند را معرفی کرده ایم:

• تا جایی که می توانید در مکان های گرم و مرطوب مثل باشگاه های ورزشی، سالن زیبایی های زیبایی و آرایشگاه ها، حمام های عمومی و مجموعه های آبی و استخرها دمپایی جلوباز بپوشید. همین نکته ساده تاثیر زیادی در جلوگیری از رشد قارچ دارد.
• علت قارچ ناخن می تواند انتقال بیماری از طریق کفش قدیمی شما باشد. توجه داشته باشید که قارچ در محیطی که قبلا رشد کرده است، برای مدت نسبتا درازی زنده می ماند. در نتیجه اگر به تازگی قارچ ناخن پای خود را درمان کرده اید، حتما کفش ها و چکمه ها و هر نوع کفش دیگری که قبل از شروع درمان می پوشده اید را دور بیاندازید تا دوباره به ناخن های شما نفوذ نکنند.
• ترجیحا هر روز، و اگر نشد هر دو تا سه روز یک بار جوراب تمیز بپوشید و آخر شب جوراب هایتان را بشویید تا فرصتی برای رشد قارچ در آنها وجود نداشته باشد.
• هرگاه جورابتان خیس شد آن را عوض کنید. انجام همین کار به شکل قابل توجهی جلوی رشد قارچ را می گیرد.
• جوراب های ضد عرق و یا جوراب های جاذب رطوبت (که به آنها ضد آب نیز گفته می شود) معمولا به خوبی از رشد قارچ جلوگیری می کنند، هرچند قیمتشان نیز بالاتر است.
• علت قارچ ناخن پا خفگی بیش از اندازه و عدم ارتبط انگشت های پا با هوای آزاد است. پس در صورت امکان کفش هایی بپوشید که اولا کاملا اندازه تان باشند به هیچ وجه انگشتان پا را اذیت نکنند، دوما از جنس چرم، برزنت و یا تور باشند و سوما اینکه محفظه ای برای تنفذ آزاد پا داشته باشند تا پا اصطلاحا خفه نشود و عرق نکند.

• اگر چند جفت کفش دارید، سعی کنید آنها را نوبتی بپوشید تا قارچ ها فرصت رشد سریع را پیدا نکنند. برای این کار ترجیحا هر کفش را ۲۴ ساده به حالت بدون استفاده درآورید تا خشک شود.
• می توانید داخل کفش خود، پودر ضد قارچ بریزید تا رشد عفونت های قارچی کند شود.
• به بهداشت ناخن هایتان اهمیت بدهید و همیشه کوتاهشان کنید. ناخن هایتان را کوتاه کنید. مخصوصا ناخن های پا را به صورت صاف و کمی پایین تر از نوک انگشت کوتاه کنید.
• ناخن های دست را هم هر چند روز یک بار کوتاه کنید. متاسفانه خیلی افراد اهمیت این مسئله را دست کم می گیرند، اما همین کار ساده مانع از تجمع باکتری ها و قارچ ها در زیر ناخن می شود.
• ترجیحا ناخن گیر را قبل از استفاده با آب و صابون بشویید و با الکل ضد عفونی کنید.
• وقتی که به سالن ها زیبایی جهت انجام کارهای ناخن مراجعه می کنید، حتما مطمئن شوید که وسایل خود مثل ناخن گیر، سوهان و سایر ابزار مشابه را کاملا ضدعفونی می کنند. این وسایل برای انتقال قارچ بسیار مستعد هستند و تمیز بودنشان اهمیت زیادی دارد.
• به هیچ عنوان وسایل شخصی خود مثل ناخن گیر، کفش، سوهان، حوله و دیگر لوازم اینچنینی را به کسی ندهید. این وسایل خیلی سریع عفونت های باکتریایی و قارچی را منتقل می کنند. اگر هم کفش خود را به کسی امانت دادید حتما بعد از تحویل آن را به خشکشویی بسپارید. زیرا یکی از مزایای خشکشویی کفش ضدعفونی اصولی آن است.
• پاهایتان را تا جای ممکن تمیز و خشک نگه دارید. مثلا هر شب آنها را با آب و صابون بشویید و مخصوصا بین انگشتان را تمیز کنید. انجام این کار در فصل تابستان اهمیت بیشتری دارد. بعد از شستن هم پاها را خوب خشک کنید.
• اگر پوستتان خشک است آن را آبرسانی کنید. قارچ ها علاوه بر رشد در مکان های مرطوب، می توانند از ترک های ریز پوستی نیز وارد ناخن ها شوند. استفاده از مرطوب کننده بهترین راهکار برای درمان این عارضه است.

چطور از ابتلا به قارچ ناخن پیشگیری کنیم؟

همانطور که در این مطلب به طور کامل توضیح داده شده است با رعایت بهداشت می توان تا حد زیادی از ابتلا به قارچ ناخن پیشگیری کرد. با این حال گاهی ممکن است شما قربانی عدم رعایت بهداشت توسط دیگران در محیط های عمومی شوید. به همین دلیل اگر از خدمات مانیکور و پدیکور یا ژلیش ناخن استفاده می کنید حتما از رعایت بهداشت توسط ناخنکار اطمینان حاصل کنید. متخصصین اسپارد با ارائه خدمات ژلیش ناخن به صورت کاملا بهداشتی خیال شما را از عدم ابتلا به قارچ ناخن راحت می کنند.

البته اگر تا اینجای مطلب را خوانده باشید، حتما دریافته اید که بیماری قارچ ناخن دست و پا چندان مشکل حادی نبوده و در صورتی که به موقع به آن رسیدگی شود، به سادگی قابل درمان است. تنها کافی است علت قارچ ناخن را متوجه شده و سپس ضمن مشورت با متخصص، روش درمانی مناسب را (که می تواند از بین روش هایی باشد که بالاتر پیشنهاد دادیم) انتخاب کنید. در انتها نیز خوشحال می شویم که اگر شما هم تجربه ای از درگیری با بیماری قارچ انگشتان داشته اید، در بخش نظرات همین مطلب با ما در میان بگذارید.