آنچه در این مطلب میخوانید:
معمولا پزشکان برای تشخصی بیماری و یا علت مشکلات مرتبط با سلامتی فرد انواع آزمایشات و عکس ها درخواست می کنند. معمولا نمی توان از رادیوگرافی ها خیلی سردرآورد اما با دانستن چند نکته می توان جواب آزمایش را پیش از مراجعه به پزشک مرور کرد.
البته توجه داشته باشید که تفاسیر ارائه شده در زیر نشان دهنده این نیست که به راحتی با چند نکته می توانید به مشکل یا بیماری خود پی ببرید. بلکه با دانستن نکاتی چند می توانید تاحدودی از وضعیت خود اطلاع یافته و میزان استرس و اضطرابتان را تا زمان مراجعه به پزشک کاهش دهید.
پس اگر می پرسید “چگونه جواب آزمایش کلی را بخوانیم؟” در ادامه با اسپارد مگ همراه باشید!
در آزمایش روتین چند بخش اصلی وجود دارد؟
امروزه انواع مختلفی از آزمایش ها توسط پزشکان درخواست می شود که تعدادی از آنها در دسته آزمایشات تخصصی قرار می گیرند. با این حال تعدادی از آزمایشات روتین محسوب می شوند و برای بررسی وضعایت سلامتی کلیه افراد مورد درخواست قرار می گیرند. از جمله این آزمایشات می توان به مواردی که در ادامه مطلب معرفی شده اند اشاره کرد:
- آزمایش شمارش کامل سلول های خونی CBC
- پروفایل لیپیدی یا همان بررسی چربی خون فرد
- آزمایش پنل متابولیک جامعه شامل بررسی الکرولیت ها و پروتئین های خونی CMP
چگونه جواب آزمایش کلی را بخوانیم؟
برای اینکه بتوانید جوای آزمایش روتین خود ار پیش از مراجعه به پزشک تحلیل کنید لازم است با برخی اصطلاحات، اختصارات و مقادیر استاندارد هریک آشنا شوید. برای بررسی هریک از این موارد در ادامه بخش های مهم و پرتکرار در بیشتر آزمایشات را بررسی خواهیم کرد.
منظور از CBC در آزمایش خون چیست؟
معمولا در برگه آزمایشات اولین ستون به همین Compelete Blood Count یا همان CBC متعلق است. در این آزمایشات سلول های خونی به طور کامل شمرده می شوند. منظور از سلول های خونی همان گلبول سفید، گلبول قرمز و پلاکت ها است. در ادامه به صورت کامل با CBC و زیرمجموعه های آن آشنا می شویم.
علاوه بر این سه مورد اصلی هموگلوبین یا همان پروتئین اکسیژن رسان خون نیز مورد بررسی قرار می گیرد. به وسیله تحلیل این دسته از آزمایشات می توان به کم خونی، سرطان خون، عفونت یا حساسیت ها و بسیاری دیگر از مشکلات سلامتی پی برد. در ادامه هریک از زیرمجموعه های CBC که پیش تر به آنها اشاره شد را بررسی خواهیم کرد.
تحلیل گلبول های سفید
در اولین بخش از آزمایش شمارش سلول های خونی، به گلبول های سفید یا WBC پرداخته می شود. لکوسیت یا همان گلبول های سفید بخش اصلی سیستم ایمنی بدن محسوب می شوند. درنتیجه افزایش یا کاهش آنها نشان دهنده میزان سلامتی سیستم ایمنی بدن خواهد بود.
معمولا تعداد بالای گلبول های سفید خون نشان دهنده عفونت، حساسیت یا عدم سلامتی سیستم قلب و عروق است. جلوی تعداد گلبول های سفید در برگه آزمایش محدوده نرمال آن نیز نوشته می شود. پس اگر می پرسید که چگونه جواب آزمایش کلی را بخوانیم؟ باید به بخش محدوده نرمال نوشته شده مقابل هریک از بخش های آزمایش نیز توجه داشته باشید!
تحلیل تعداد گلبول های قرمز
پس از شمارش گلبول ها سفید، معمولا تعداد گلبول های قرمز خون یا Red Blood Cells در برگه نتایج آزمایش نوشته می شود. کار گلبول های قرمز که با عبارت اختصاری RBC نشان داده می شود، اکسیژن رسانی به بافت ها و دستگاه های سراسر بدن است.
تعداد بالا یا بسیار پایین گلبول قرمز که خارج از محدوده استاندارد نوشته شده در برگه باشد، نشان دهنده مشکلات سلامتی مختلفی است. برای مثال تعداد زیاد گلبول قرمز می تواند علامت مشکلات قلبی، کلیوی باشد یا حتی کم آبی بدن نیز می تواند منجر به افزایش RBC شود.
اما اگر می پرسید علت کم بودن میزان RBC چیست؟ یا چگونه جواب آزمایش کلی را بخوانیم؟ باید اشاره کرد که در بررسی کلی کمبود گلبول های قرمز مشکلات کم خونی، مشکلات مغز استخوان و سو تغذیه دخیل است.
البته تحلیل های RBC فقط به این موارد محدود نمی شود بلکه موارد مفصل و تخصصی تری را نیز در بر می گیرد. به همین دلیل نباید به تحلیل شخصی خود اکتفا کنید بلکه لازم است از خدمات پزشکی نیز کمک بگیرید!
“می خواهید خون گیری در منزل شخصی خودتان انجام شود؟ کافی روی عبارت نمونه گیری در منزل در منزل کلیک کنید!”
تحلیل پلاکت ها در برگه آزمایش خون
در برگه آزمایش خون عبارت اختصاری PLT نشان دهنده مقدار پلاکت ها در خون است. وظیفه اصلی پلاکت ها جلوگیری از خونریزی و عفونت زخم هنگام بریدگی و یا خراش دیدن پوست و سایر قسمت های بدن است.
اصطلاح ترومبوسیتوپنی و ترومبوسیتوز به ترتیب به کمبود پلاکت در خون و افزایش پلاکت در خون گفته می شود.
کاهش مقدار پلاکت می تواند باعث متوقف شدن خونریزی در مدت زمان طولانی تری شده و مشکلات جدی سلامتی به بار بیارد. از طرفی افزایش میزان پلاکت ها یا همان PLT می تواند باعث افزایش لخته های خونی و در نتیجه ایجاد سایر مشکلات خونی شود.
چگونه جواب آزمایش چربی خون را بخوانیم؟
می رسیم به یکی دیگر از بخش های مهم تحلیل برگه آزمایش خون، یعنی تحلیل چربی ها. به طور معمول چهار عبار و دسته جداگانه در هر آزمایش چربی وجود دارد. این ۴ دسته بندی مجزا عبارت اند از:
- کل کلسترول موجود یا کلسترول تام با عبارت Chol نشان داده می شود.
- کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا یا همان HDL که اصطلاحا کلسترول خوب نام دارد.
- کلسترول لیپوپروتیئن با چگالی پایین یا همان LDL که اصطلاحا کلسترول بد نام دارد.
- کل تری گلیسیریدهای لیپوپروتئین که با عبارت VLDL نشان داده می شود.
مقدار طبیعی و مطلوب هر یک از این بندها برای بانوان و آقایان و حتی افرادی با عوامل خطر مختلف متفاوت است. مقدار طبیعی هریک را نیز نیست حفظ کنید زیرا محدوده آنها در برگه نتایج آزمایش خون برای هر دو جنس درج می شود.
اما برای بررسی بیشتر و تشخیص بیماری در اثر افزایش یا کاهش هریک از بخش های چربی خود بهتر است توسط پزشک چکاپ شوید. اگر حوصله مراجعه به پزشک و نشستن در صف انتظار را ندارید می توانید از خدمات چکاپ در منزل استفاده کنید. می توانید اطلاعات تکمیلی در خصوص هزینه چکاپ در منزل را در اسپارد بررسی کنید.
اصطلاحات مهم برای تحلیل آزمایش قندخون!
در ادامه پاسخ به سوال چگونه جواب آزمایش کلی را بخوانیم؟ می رسیم به تحلیل قندخون که معمولا در تمامی آزمایش های روتین توسط پزشکان درخواست می شود. این آزمایش به تشخیص زودرس بیماری دیابت و شروع روند درمان کمک می کند. از طرف دیگری می تواند در کنترل قندخون در افراد دیابتی نیز موثر باشد.
سه بخش متفاوت درخواست شده در بیشتر آزمایشات خون عبارتاند از:
- آزمایش قند خون رندوم با همان BS
- آزمایش قندخون ناشتا یا FBS
- آزمایش قندخون دو ساعت بعد از غذا یا ۲hpp
- آزمایش تحمل تست گلوکز در بارداری یا GTT
شاید شما نیز تجربه آزمایش ناشتا و نمونه گیری مجدد پس از صرف غذا و تا ۲ ساعت بعد از آزمایش اولیه قند خون را داشته اید. این موارد در تشخیص صحت بیماری دیابت و الگوی تغییر آن بسیار کمک کننده است. در تست تحمل گلوکز نیز نمونه گیری در سه مرحله انجام می شود و در بین هریک از مریض خواسته می شود تا شربت قند میل کند.
اگر از خودتان می پرسید که علاوه بر آزمایش قند خون برای کدام آزمایش ها باید ناشتا باشیم؟ بهتر است به مقاله مربوطه مراجعه کرده و یا از پزشک خود راهنمایی بگیرید.
با اصطلاحات آنزیم ها در برگه آزمایش خون آشنا هستید؟
بدن برای انجام واکنش های شیمیایی مختلف در بدن که با نام سوخت و ساز نیز شناخته می شود از آنزیم های متعددی کمک می گیرد. از جمله این آنزیم ها که در سلامت بدن نقش مهمی بازی می کنند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آنزیم CPK-1که در سلامتی ریه ها و بافت مغز نقش دارد.
- آنزیم CPK-2 که در عملکرد ماهیچه قلب نقش دارد.
- آنزیم CPK-3که در سلامت عضلات نقش ایفا می کند.
- آزمایش ALT و AST، BUN یا نیتروژن اوره و G.O.T که برای بررسی سلامت کبد درخواست می شود.
بررسی ویتامین ها و املاح بدن در آزمایش خون
اگر می پرسید که چگونه جواب آزمایش کلی را بخوانیم؟ باید اشاره کنیم که علاوه بر موارد پیشتر اشاره شده لازم است با اسامی تعدادی از ویتامین ها و املاح بدن نیز آشنا شوید. در ادامه اسامی هریک را همراه با محدوده نرمال آن آورده ایم:
- Calcium- کلسیم بین ۸.۵ تا ۱۰.۵
- Serum Iron یا آهن در زنان بین ۲۳ تا ۱۶۵ و در مردان بین ۴۰ تا ۱۶۸
- VIT D یا آهن بین بین ۲۵ تا ۸۰ نانوگرم در میلی لیتر
- B12 یا همان ویتامین ب ۱۲ بین ۱۶۰ تا ۹۵۰ پیکوگرم در میلی لیتر
سخن پایانی اسپارد!
در این مقاله به سوال چگونه جواب آزمایش را بخوانیم جواب داده و اصطلاحات مهم درخصوص هریک از بندهای یک آزمایش روتین را بررسی کردیم. البته همواره توجه داشته باشید که چنین تفاسیری دقیق نیستند و برای تشخیص بیماری و وضعیت سلامتی خود لازم است حتما پس از دریافت نتایج آزمایش به پزشک مراجعه کنید!
در پایان یادآور می شویم که اسپارد در زمینه خدمات پرستاری نیز خدمات ارائه می کند. بنابراین در صورت نیاز به پرستار سالمند نیز می توانید روی اسپارد حساب کنید.
سلام متشکرم از مقاله خوبتون. خیلی به کارم اومد اصطلاحات و مواردی که اشاره کرده بودین خواندن جواب کلی آزمایش تاحدود زیادی استرسم رو هم کم کرد تا زمانی که وقت دکترم برسه. بخصوص بخش بخش کردن آزمایش رو خیلی دوست داشتم حسابی تو ذهنم نشست ممنووون
اول از همه خیلی ممنونم که اصطلاحات عجیب و غریب روی برگه آزمایش رو به زبان ساده توضیح دادین. دیگه گیر این نیستم که وای خدا چطوری جواب کلی آزمایش رو بخونم مقاله تون رو هم سیو کردم تا بتونم هر موقع که نیاز شد دوباره برگردم و برگه جواب آزمایش خودم یا خانوادم را چک کنم خلاصه که دستتون درد نکنه