آنچه در این مطلب میخوانید:
وسواس شستشو و نظافت منزل بیشتر از آن چیزی که فکر کنیم، زندگی ما را تحتتاثیر قرار میدهد. گاهی وسواس ما در تمیزکاری خانه به جایی میرسد که حتی کیفیت کار یک نظافتچی حرفهای را نیز قبول نداریم و اصرار داریم که حتما خودمان نظافت خانه را به دقت و با وسواس زیاد انجام دهیم.
وسواس شستشو به راحتی میتواند روی سلامت جسم و روح و همچنین کیفیت زندگیمان تاثیر منفی بگذارد. اگر شما هم فکر میکنید بیش از اندازه درگیر نظافت و شستشوی خانه شدهاید، خواندن یک تجربه واقعی درباره درمان وسواس شستشو در خانه حتما راهگشا خواهد بود. «شرلی» خانم خانهدار میانسالی است که از وسواس شستشو به ستوه آمده است. آنچه امروز میخوانید خلاصه روند درمان وسواس شرلی توسط دکتر مارک تایرل است.
ادامه این مطلب را از زبان پزشک روانشناس شرلی میخوانید.
چرا نباید اجازه داد وسواس شستشو هدایت زندگی را در دست بگیرد؟
ایجاد تعادل در تمام قسمتهای زندگی، یکی از مهمترین اصولی است که باید رعایت شود. اصرار و تلاش بیش از حد برای داشتن خانهای کاملا تمیز و استریل تنها به آرامش ذهنی ما، روابط ما و سلامتی ما آسیب میزند. اما چرا یک نفر باید اصرار کند خانهای تمیز و عاری از آلودگی داشته باشد؟ شاید ماجرا به کودکی او برگردد! در ادامه این مطلب بیشتر در مورد علل بروز وسواس شستشو و روش های مقابله با آن آشنا می شوید.
در اولین ملاقاتم با شرلی متوجه شدم که او کاملا خسته و بیرمق است. مشخص بود هاله سیاهرنگ زیر چشمهایش در مرور زمان و در اثر خستگی ایجاد شده است. شرلی به من گفت هر روز خانه را میشوید، تِی میکشد، دستمال میکشد، گردگیری میکند، تمیز میکند، جارو میزند و دوباره تمام این کارها را از اول انجام میدهد. تمام اهداف و برنامههای زندگیاش به حاشیه رفته و تنها چیزی که برای او اهمیت دارد، تمیزی خانه است. تمیزی و نظافتی که همیشه دستنیافتنی به نظر میرسد.
در مورد وسواس شستشو در شرلی، ماجرا به کودکی او مربوط بود. والدین شرلی او را متقاعد کرده بودند که تمام افراد موفق، خانه و زندگی تمیز و مرتبی دارند. همچنین با تاکید بر باورهای اعتقادی او سعی داشتند به او تلقین کنند که خداوند نیز دوستدار افراد پاکیزه و تمیز است. فکر میکنید در مورد چنین فردی، روند درمان را باید چگونه شروع کرد؟ اصلا درمان وسواس شستشو چیست؟
آیا درمان وسواس شستشو در خانه امکان پذیر است؟
پس از دوران پاندمی کرونا تاحدودی همه ما به وسواس تمیزی خانه مبتلا شدیم. پس از فروکش کردن حدودی این بیماری اکنون نوبت به این رسیده که از خودمان بپرسیم، “چگونه وسواس شستشو را ترک کنیم؟” در ذهن داشتن این پرسش خود قدم بزرگی در درمان وسواس تمیزی منزل است. روش های گوناگونی برای درمان این نوع از وسواس وجود دارد اما آیا درمان وسواس شستشو در خانه نیز امکان پذیر است؟ پاسخ این سوال بیشتر به میزان وسواس افراد بستگی دارد. اگر صرفا محدود به استفاده مکرر از الکل در مواقعی که ضروری نیست باشد، شاید بتوان با مطالعه و تمرین خود درمانی انجام داد.
اما در مواردی که زندگی فرد به کل مختل شده و همه جوانب وسواس شستشو را دربرگیرد، لازم است از درمان دارویی و تراپی کمک گرفت. برای این منظور بهتر است به یک روانپزشک متخصص و خبره مراجعه کرد. در ادامه روند درمان و راهکارهای درمانی توسط وی مشخص خواهد شد.
چگونه وسواس شستشو را درمان کنیم؟
گاهی اوقات افراد به چنان بن بستی می رسند که تصور می کنند، چیزی به اسم درمان وسواس تمیزی وجود ندارد. حتی در برخی مواقع افراد وسواس تمیزی را به عنوان یک مشکل ذهنی نمی بینند. پس قدم اول برای درمان قطعی وسواس شستشو، قبول کردن آن به عنوان یکی از مشکلاتی وسواسی همانند وسواس فکری است. در ادامه روش های مختلفی برای درمان قطعی وسواس شستشو را بررسی خواهیم کرد.
البته توجه داشته باشید که این موارد تنها برای وسواس های جزئی قطعیت دارد نه برای افرادی با وسواس تمیزی شدید! حالا بیایید این موارد بسیار راحت را با هم بررسی کنیم:
درمان وسواس را با مدیتیشن شروع کنید!
درگیریهای ذهنی و استرسهای روزانه یکی از دلایلی است که سراغ تمیزکاری خانه میرویم. درواقع سعی میکنیم با نظافت خانه و خسته کردن خودمان، به نوعی دغدغههایمان را هم فراموش کنیم. مشکل از جایی شروع میشود که تصمیم میگیریم نظافت خانه را تا جایی ادامه دهیم که از خستگی بیهوش شویم! با اینکار به نوعی خودمان را فریب میدهیم تا از شدت خستگی نتوانیم به مسائل دیگر فکر کنیم. البته این تصمیم را به صورت ناخودآگاه در ذهنمان میگیریم. به همین دلیل است که اغلب افراد وسواسی با اضطراب دست به گریبان هستند.
در مورد شرلی نیز تقریبا چنین موضوعی صدق میکرد. هدف او از نظافت خانه رسیدن به مطلوبیتی بود که هیچگاه به دست نمیآمد و هر چه بیشتر نظافت خانه را ادامه میداد، بیشتر دچار استرس میشد. او در تمام هشت ساعتی که در خانه تا زمان برگشت همسرش تنها بود، به نظافت خانه میپرداخت و بارها نظافت را در طول روز تکرار میکرد.
در اولین جلسه ملاقاتم با شرلی به او نگفتم که باید تعداد ساعات نظافت خانه را به تدریج کم کند، بلکه به او یاد دادم راههای آسانتری هم برای رسیدن به آرامش وجود دارد. یک سیدی موسیقی به او معرفی کردم که حاوی موسیقی آرامشبخش و بیکلام مخصوص مدیتیشن بود. به او گفتم هر روز صبح قبل از آنکه نظافت خانه را شروع کند، به این سیدی گوش کند. و نتیجه فوقالعاده بود!
در جلسه بعدی شرلی به من گفت صبحها آرامش بیشتری دارد. هنوز نظافت خانه برای او اهمیت دارد ولی از شدت استرس و وسواس او برای نظافت کامل خانه کم شده است.
روتین نظافت خانه را تغییر دهید!
ترک وسواس شستشو تا حدی شبیه به ترک اعتیاد است. باید به تدریج و به آهستگی انجام شود. این تغییر در شرلی با گوش دادن به موسیقی شروع شد و در مرحله بعدی با تغییر روتین نظافت ادامه یافت.
در جلسات بعدی از او خواستم نظافت را بیست دقیقه دیرتر از همیشه شروع کند. اما در همان ساعت همیشگی کار را تمام کند. همچنین به او گفتم تلاش کند بعضی کارها را از عمد جا بیندازد یا انجام ندهد و به نوعی کار امروز را به فردا موکول کند. چیزی شبیه به موکول کارها به همان شنبهای که هیچوقت از راه نمیرسد!
در گفتوگوهای بعدیمان متوجه شدم وقتی از موکول کردن کارها به آینده حرف میزد، لبخندی شیطنتآمیز روی لبهایش نقش میبست. درست مانند شاگردی که از زیر نوشتن مشقهایش در رفته و معلم نیز متوجه نشده است. شما نیز می توانید به لیست و دستورالعمل نظافتی اسپارد اعتماد کرده و کارهایتان را به راحتی به انجام برسانید!
یک قدم به عقب بروید و دوباره به زندگیتان نگاه کنید!
وسواس شستشو ممکن است تنها یک علامت باشد. علامتی که نشاندهنده اضطرابهای فراگیر یا گسترده شماست. با شرلی در مورد همسرش و ازدواجشان پرسیدم. از حرفهایش متوجه شدم ارتباط کلامی خوبی با هم ندارند. همسرش به قدر کافی از او قدردانی نمیکرد و یا با هم معاشرت زیادی نداشتند. این موضوع باعث شده بود شرلی با نظافت و تمیزکاری خانه سعی کند رضایت همسرش را فراهم کند تا از شرلی قدردانی کند و به این طریق محبت همسرش را جلب کند.
با شرلی صحبت کردم و از او خواستم زمان بیشتری را با همسرش بگذارند. نیازهایش را با او درمیان بگذارد و در مورد مسائل مختلف خانه از او نظرخواهی کند. به تدریج روابط میان شرلی و همسرش بهبود یافت و هیچگاه فراموش نمیکنم زمانی که شرلی با خوشحالی با من تماس گرفت تا بگوید قرار است به پیشنهاد همسرش، برای شام امشب به یک رستوران لوکس بروند.
اگر فکر میکنید دلیل رفتارهای وسواسگونه شما نه به خاطر تمیز شدن خانه بلکه به خاطر سرپوش گذاشتن روی مسائل دیگری است، بهتر است یک قدم عقبتر بروید و دوباره به همهچیز نگاه کنید و سعی کنید مشکلات را حل کنید.
آیا از آلودگی میترسید؟
گاهی اوقات ترس از آلودگی است که ما را دچار وسواس شستشو میکند. اما به هر حال همانطور که میدانیم هرچقدر خانه را تمیز کنیم، جارو بزنیم و برق بیندازیم باز هم آلودگیها در جایی از خانه وجود دارند. آلودگیهایی که قابل دیدن نیستند اما میدانیم که وجود دارند.
نمیخواهم نگاهی نمادین به این قضیه داشته باشم اما از زاویهای دیگر میتوان گفت شرلی سعی میکرد به نوعی رابطهاش با همسرش را بهبود ببخشد. نقاط تاریکی درست مانند همان آلودگیها، در ازدواج و رابطه آنها وجود داشت که ترس از صحبت کردن در موردشان شرلی را وادار به برداشتن دستمال گردگیری و مواد شوینده میکرد. اگر شما هم فکر میکنید وسواس شستشوی شما به خاطر همین نقاط آلوده و تاریک در زندگیتان هست، بهتر است از یک مشاور کمک بگیرید.
بر روی ترسهایتان تمرکز کنید!
دقیقا چه چیزی باعث میشوید سراغ نظافت بروید؟ البته، ممکن است به دلیل ترس از آلودگی و به همریختگی خانه باشد، احساسی که میخواهید خانهای تمیز و عاری از میکروب داشته باشید. اما بیایید یک قدم فراتر برویم. برای یک لحظه به «تمیز نکردن» فکر کنید. چشمهایتان را ببندید و فکر کنید اگر یک روز از نظافت خانه دست بکشید، چه میشود؟ احتمالا کمی احساس اضطراب و نفستنگی خواهید کرد. اما اجازه دهید کمی در این وضعیت بمانید. با گذشت زمان از احساس اضطراب شما کاسته خواهد شد.
این تمرین را در روز با خودتان تکرار کنید و سعی کنید به این سوال پاسخ دهید که:
«اگر امروز خانه را مثل همیشه تمیز نکنم، واقعا چه اتفاقی خواهد افتاد؟»
یا
«چه اشکالی دارد اگر نظافت امروز را به فردا موکول کنم و امروز کمی بیشتر استراحت کنم؟»
چطور با رهایی از وسواس شستشو یک زندگی تازه شروع می شود؟
شرلی ساعات نظافت را کاهش داد، آهسته آهسته و گام به گام. از پنج روز نظافت در هفته به سه روز نظافت و نهایت به نظافت آخرهفتهها رسید. در این میان همسرش نیز او را همراهی کرد. به هر حال مسیر زندگی آنها در حال تغییر و بهبود بود. به کمک یکدیگر پروژههای جدیدی را شروع کردند. شرلی یک دوره کارآموزی گذراند، شغلی پیدا کرد و دوستان جدیدی یافت.
او هنوز با غرور و افتخار درباره خانهاش صحبت میکند. یک برنامه هفتگی منسجم و دقیق برای رسیدگی به کارهای خانه دارد و حالا میداند که اگر فرشها به شستشو و قالیشویی نیاز دارند، بهتر است تا وقتی که کارهای مهمتر شرلی تمام نشدهاند، منتظر بمانند.»
سخن پایانی اسپارد!
پیش تر به سوال “چگونه وسواس شستشو را درمان کنیم؟” پاسخ دادیم و دانستیم که درمان وسواس شستشو چیست. در پایان باید بدانید ترک وسواس شستشو اتفاقی نیست که یک شبه اتفاق بیفتد. در اولین قدم باید بخواهید که وسواس را ترک کنید و در ادامه سعی کنید به صورت تدریجی با ترس و اضطرابتان از کثیف به نظر رسیدن خانه، مقابله کنید.
روش هایی که در این مطلب معرفی شده اند می توانند در مسیر رهایی از وسواس شستشو راهگشای شما باشند. در این میان میتوانید از سرویسهای متنوع شرکتهای خدمات منزل کمک بگیرید تا مسئولیت انجام تمام کارهای خانه بر دوش شما نباشد. نگران هزینه ها هستید؟ همین حالا قیمت خدمات نظافت منزل را با ثبت سفارش رایگان دریافت کنید!
سلام سایت زیبا و قشنگی دارین ممنون میشم اگراز سایت من هم دیدن فرمایید و نظر دهید
شستشو و نظافت
سلام من از وقتی که کرونا اومد وسواس شتسشوی دست گرفتن خیلی شدید نبود همیشه دستامو سه بار میشستم ولی الان حدود یک هفته اس که خیلی شدید شده وسواسم به طوری که صبح پا میشم نیم ساعت الی ۴ دیقه صورتم رو میشورم لطفا تروجون هرکی دوس دارین خواهش میکنم راهی بهم پیشنهاد بدین تا کنترلش کنم خیلی داره زیاد پیش میره کلا زندگیم رو مختل کرده واقعا دارم اذیت میشم حتی میخوام گریه کنم کل دستام خونی شده از بس شستم لطفا کاری کنید تا خوب بشم
فرهاد عزیز سلام
ما کاملا متوجه آسیبی که این مسئله به جسم و روح شما زده هستیم و براتون آرزوی سلامتی داریم. لطفا توجه کن که مسئله رفع وسواس شستشو یک مسئله تخصصی هست و نیازمند راهکارهای تخصصی هستش که ارائه این راهنمایی ها از توان ما خارجه. پیشنهاد می کنم حتما این مورد رو با یک مرکز مشاوره در میان بذار تا راهنماییت کنن. اطلاعات تماس مراکز مشاوره زیادی رو میتونی به راحتی و با یهک جستجوی ساده پیدا کنی. اگر نیازی به راهنمایی بیشتر برای پیدا کردن چنین مراکزی داشتی حتما به این کامنت پاسخ بده تا کمکت کنیم.
سلام من وسواس شستشو دست دارم و خیلی هم اذیت میشم