انواع ترک دیوار و سقف ساختمان (ترک های ساختمانی چه معنایی دارند؟)

سازه های بتنی در بسیاری از اواقات به دلیل اشکال در نحوه ساخت بنا و یا به دلیل کیفیت نامرغوب مصالح به کار رفته، نیاز به ترمیم و مراقبت همیشگی دارند. نوع سازه در این گونه موارد نیز به صورتی است که هرگونه ترمیم و رسیدگی به آن نیاز به دانش و تجربه کافی داشته و نمی توان بدون اطلاع قبلی نسبت به اصلاح عیوب موجود در آن اقدام کرد.

یکی از رایج ترین این عیوب، ایجاد ترک بر روی دیوار و سقف ساختمان ها می باشد که در بسیاری موارد اجتناب ناپذیر بوده و باید در کوتاه ترین زمان ممکن نسبت به آنها رسیدگی کرد. در مطلب پیش رو ضمن بررسی انواع ترک ایجاد شده روی دیوار و سقف ساختمان ها، اطلاعاتی خوبی را در رابطه با چگونگی ترمیم آنها ارائه می دهد. با ما همراه باشید.

علل ایجاد ترک در ساختمان

ایجاد انواع ترک در ساختمان علت هایی زیادی دارید که برخی از مهم ترین های آن را می‌ توان در قالب موارد زیر به اختصار بیان کرد:

• افت فنداسیون بر اثر عوامل مختلف مانند رطوبت، فشارهای وارده از طبقات و کمبود ظرفیت باربری خاک
• نم زدگی دیوار و نفوذ نمک، سولفات ها و هرگونه مواد خورنده در بتن و مصالح ساختمان
• اشتباهات مهندسی در هنگام طراحی پروژه
• حریق، آتش‌ سوزی و هرگونه حادثه غیرمترقبه دیگری
• نوع مصالح مصرفی و بتن به کار رفته
• کربناتاسیون (فرآیندی که باعث خوردگی آرماتور شده و در نهایت ایجاد ترک در بتن را موجب می شود)

انواع ترک در ساختمان

ایجاد ترک در ساختمان علت های مختلف داشته و بسته به مورد می تواند منشا متفاوتی نیز داشته باشد. در همین راستا ترک ها دسته های مختلفی را شامل شده و هر یک متناسب با فاکتوری خاص تقسیم بندی می شوند. تقسیم بندی بر اساس ساختار، تقسیم بندی بر اساس جهت و تقسیم بندی بر اساس عرض مهم ترین انواع تقسیم بندی می باشند.

تقسیم بندی ترک بر اساس ساختار آن

ترک‌ های ساختمانی از لحاظ ساختار به ترک های سازه ای و ترک های غیر سازه ای تقسیم بندی می شوند:

الف) ترک های سازه ای

ترک های سازه ای نوع از ترک ها هستند که از نحوه اجرای خود سازه نشات گرفته شده و اشتباه معمار و مهندسی در نوع طراحی و یا اجرای آن باعث به وجود آمدن آن شده است. ترک های به وجود آمدن در فوندانسیون، تیر و ستون ساختمان از رایج ترین ترک های سازه ای هستند. این ترک ها به صورت جدی می توانند ایمنی ساختمان را با تهدید روبرو کنند.

ب) ترک های غیر سازه ای

ترک های غیر سازه ای به ترک هایی گفته می شوند که منشا بیرونی داشته و نتیجه فشار بر مصالح یک ساختمان می باشند. این فشار می تواند دلایل مختلفی مثل تغییر میزان رطوبت، سنگینی برخی از اشیا روی برخی نقاط سازه، تغییرات دمایی شدید و یخبندان و … داشته باشد. این ترک ها معمولا خود را در دیوارها و جان پناه سازه نشان می دهند.

تقسیم بندی ترک بر اساس جهت آن

ترک‌ های ساختمان از لحاظ جهت به دسته های عمودی، افقی و مورب تقسیم بندی می شوند:

الف) ترک های عمودی

این نوع از ترک ها، سازه ای بوده و به دلیل تاثیراتش بر کل ساختمان اهمیت فراوانی دارند. در صورتی که عمق یا عرض این ترک ها زیاد بوده و یا اینکه تا سنگ قرنیز ادامه پیدا کرده باشند، باید به سرعت مورد رسیدگی قرار بگیرند. مهم ترین دلایل ایجاد چنین ترک هایی عبارتند از:

• نبود شناژ قائم یا کمبود آن و ایجاد فاصله زیاد بین شناژها (در اصطلاح عامیانه در جنین حالتی گفته می شود که دیوار کمر می‌ شکند)
• حرکت پی زیر دیوارها
• اجرای نادرست هشتگیر در تقاطع دیوارها

ب) ترک های مورب

این نوع از ترک ها همانطور که از اسمش پیدا است مورب بوده و با سطح افق زاویه حدودا ۴۵ درجه ای ایجاد می کند. این ترک‌ ها اغلب در اثر نشست دیوار ایجاد شده و نشانه شکسته شدن دیوار است و از این رو بسیار با اهمیت و در عین حال خطرناک توصیف می شوند.

ج) ترک های افقی

سومین دسته از انواع ترک، ترک های افقی می باشند که تقریبا موازی با سطح افق بوده و معمولا به دلایل زیر ایجاد می شوند:

• به جهت اجرای دو مرحله‌ ای دیوار در فرآیند ساختمان سازی، احتمال ایجاد ناپیوستگی در محل اتصال دو مرحله به دلیل نشست گرد و غبار خاک وجود دارد و بدین ترتیب اگر بنا محل اتصال را تمیز نکند، ترک افقی ایجاد می‌ شود.
• حتی در مواقعی که دیوار در یک مرحله بالا می آید، ممکن است که دیوار کمانش کرده (و در اصطلاح عامیانه شکم دهد) و ترک افقی را شکل دهد.

تقسیم بندی ترک بر اساس عرض آن

یکی از رایج ترین انواع تقسیم بندی، همین نوع می باشد که ترک ها را بر اساس عرض آنها دسته بندی می کند. زیرا هر ترک در هر جایی از سازه که اتفاق بیفتد، عرض خاص خود را داشته و از پهنایی به اندازه یک سوزن که با چشم غیرمسلح قابل تشخیص دادن نیست شروع شده و تا ترک های با عرض زیاد ادامه دارند:

الف) ترک های نازک

به ترک های با عرض کم تر یک میلیمتر ترک های نازک می گویند.

ب) ترک های متوسط

نظرات کاربران بنایی ساختمان

حمید کولیوند

۵ از ۵

۳ خدمت انجام شده

حسین ح

۰۴ آبان ۱۴۰۲

آقای کولیوند بسیار رفتارمناسب وخوبی داشتن وانسان باانصاف وکار بلدی هستن وخیلی وظیفه شناس بسیار تمیز ودقیق وخیلی سریع وحرفه ای به بهترین شکل کار رو انجام دادن من رضایت کامل دارم ازشون و ایشون رو پیشنهاد میکنم با تشکر.

داوود پیرمحمدپور

۴ از ۵

۲ خدمت انجام شده

هادی لواسانی

۳۱ شهریور ۱۴۰۳

کار روی اصول انجام شد و متخصص صرفا الکی فرایند رو طول نداد. بی نهایت ممنون از برنامه خوب اسپارد.

میثم محمدی

۰ از ۵

۲ خدمت انجام شده

حسین رضوانی

۱۹ آبان ۱۴۰۳

کار با حوصله و مهارت زیاد انجام شد و هزینه دریافتی هم کاملا منصفانه و شفاف بود.

محمد بختیاری

۰ از ۵

۲ خدمت انجام شده

علی فهیمی

۰۶ تیر ۱۴۰۳

متخصصی که برای ما اومد توی سه کلمه خلاصه شد: کارآمد، منصف، خوش برخورد.

اکبر مرادی

۴ از ۵

۱۱ خدمت انجام شده

محیا فروغی

۲۲ مرداد ۱۴۰۳

با وجود اینکه کار زیاد شد، دقیقا همون مبلغی رو که توافق کرده بودیم از ما دریافت کردن. واقعا راضی بود.

درخواست بنایی ساختمان

به ترک های به عرض یک تا دو میلیمتر ترک های متوسط می گویند.

ج) ترک های ضخیم

به ترک های به عرض بیش از دو میلیمتر ترک های ضخیم می گویند (معمولا به ترک های اینچنینی به دلیل آنکه به راحتی با چشم قابل رویت هستند، بیشتر رسیدگی می شود).

چگونگی تعمیر ترک ساختمان

اولین مرحله در فرآیند ترمیم ترک هر ساختمانی، بررسی دقیق ترک و تشخیص عمق، عرض، جهت و علت ایجاد آن است که باعث خواهد شد روش صحیح در ترمیم آن مشخص شود. به این منظور برای بررسی ترک های ساختمان ابزاز مختلفی وجود دارد که برخی از آنها عبارتند از:

• استفاده از خط کش فلزی
• سیستم Plastic Tell Tale
• روش Glass Tell Tale
• پایش ترک با استفاده از پیچ برنجی و کولیس

کمک گرفتن از این ابزارها شناخت دقیقی از نوع ترک به دست داده و راه را برای روش های مختلف ترمیم آن باز می کند.

انواع روش ترمیم ترک ساختمان

هر ترک بنا به علت ایجاد و خصوصیاتش روش خاص خود برای ترمیم را طلب می کند:

دوخت ترک

این روش یکی از پرکاربردترین و البته تخصصی ترین روش های ترمیم ترک ساختمان در رابطه با ترک های سازه ای است. در روش دوخت ترک با حفر شیارهای متقاطع بر مسیر ترک و نصب گیره های دوخت در جهت مناسب نسبت به مسیر ترک به به وسیله چسب اپوکسی، سازه ترک خورده تعمیر می شود.

ترمیم ترک با استفاده از کامپوزیت FRP

در این روش از نوارهایی با جنس الیاف کربن استفاده می شود. بدین ترتیب که پس از ترمیم موضعی سطح ترک خورده، نوارهایی از جنس الیاف کربن با استفاده از رزین اپوکسی بر روی سطح آسیب دیده چسبانده می شود.

خورانش ثقلی رزین

این روش برای سازه های بتنی به شکل افقی نظیر پل ها، کف پارکینگ ها، سقف های طبقات و سطوح مشابه کاربرد دارد. در واقع این شیوه بیشتر برای ترک هایی که به قسمت پایین سطح افقی گسترش پیدا کرده و افقی باشند بکار می‌ رود. با انجام درست این روش ترمیمی می توان جلوی نفوذ آب، سولفات ها و سایر مواد خورنده را که ممکن است به آهستگی باعث توسعه خرابی در اطراف ترک شوند را گرفت.

تزریق رزین اپوکسی

این روش یکی از رایج ترین شیوه های ترمیم ترک به خصوص در مورد انواع ترک دیوار می باشد. در این شیوه رزین اپوکسی با فشار به داخل ترک پمپاژ می شود. تزریق باید از پایین ترین نقطه آغاز و به بالاترین نقطه ختم شود.

به وسیله تزریق اپوکسی، ترک‌ها کاملأ پر شده و بتن در دو لبه ترک متصل می‌ شود و از طریق ایجاد یک لایه چسبنده رزین، بتن در برابر آب، سولفات ها و سایر مواد خورنده محافظت می‌ شود.

مسیریابی و آب بندی

این روش ساده ترین شیوه ترمیم ترک بوده و بیشتر برای ترک های سطحی (با عمق کم) و غیر سازه ای کاربرد دارد. در این روش عرض ترک را کمی زیاد کرده سپس با ماده خمیری مانند پر می کنند تا پیوستگی دیوار حفظ شود.

اضافه کردن آرماتور

این روش مورد علاقه بسیاری از تکنسین های ساختمانی می باشد. در این شیوه سوراخ‌ هایی در سطح ترک ایجاد کرده و پس از تمیز نمودن آنها به درزگیری سطحی ترک‌ ها، پرکردن سوراخ ترک با اپوکسی و در نهایت قرار دادن میلگردهای درون سوراخ پرداخته می شود. قطر میلگردها معمولا باید چیزی بین ۱۳ تا ۱۶ میلیمتر باشد.

حرف آخر اسپارد

ایجاد ترک در ساختمان، حتی ساختمان هایی که با بهترین مصالح و با دقیق ترین شیوه های مهندسی ساخته شده اند، امری اجتناب ناپذیر بوده و در بسیاری موارد بعد از گذشتن چند سال از ساخت خانه باید آماده مواجه با انواع ترک سقف، ترک رنگ و ترک دیوار بود. در مورد اما آنچه که با اهمیت است، شناسایی نوع ترک، بررسی دقیق آن و اقدام به ترمیم آن است که در این مطلب به صورت خلاصه به آنها اشاره شد. با این وجود اما به علت حساسیت این موضوع و خطراتی که می تواند برای ساکنین یک ساختمان داشته باشد، توصیه می کنیم حتی المقدور با متخصصین خدمات منزل در ارتباط باشید تا بتوانید با مطمئن ترین شیوه نسبت به تعمیرات انواع ترک های ساختمانی اقدام نمایید.