آنچه در این مطلب میخوانید:
می دانید علت ناشتا بودن برای آزمایش چیست؟ حتما شما نیز حداقل یک یا دوبار تجربه آزمایش خون یا دیگر انواع آزمایشها را بنابر توصیه پزشک داشته اید. برخی از آزمایشها نیازمند زمانبندی خاصی نیستند. حتی نیاز نیست درخصوص نوع غذایی که قبل و بعد از آزمایش میل خواهید کرد نیز اقداماتی انجام دهید. برخلاف این موارد در برخی آزمایشها برای کنترل بهتر وضعیت سلامتی لازم است برخی نکات را رعایت کنید. یکی از این نکات مهم ناشتابودن برای آزمایش است. برای مثال از جمله این آزمایشها می توان به FBS یا همان قندخون ناشتا اشاره کرد که در تعیین دقیقترین میزان از قندخون و پیشروی دیابت افراد موثر است.
توجه داشته باشید که در صورت فراموش کردن چنین نکاتی همانند ناشتا بودن و نبودن، بهتر است وضعیت را به متخصصین آزمایشگاه و خونگیری خبر داده و روز دیگری برای آزمایش مراجعه کنید. البته برای راحتی بیشتر می توانید از خدمات نمونه گیری در منزل نیز استفاده کنید. در هر صورت برای رعایت این نکات بهتر است بدانید که کدام آزمایشها در دسته آزمایشات ناشتا قرار می گیرند. در ادامه این مقاله همه موارد را با یکدیگر بررسی خواهیم کرد تا بار دیگر هنگام انجام آزمایشات مختلف سردرگم نشوید. پس با اسپاردمگ همراه باشید.
چرا ناشتا بودن برای آزمایش ضروری است؟
قبل از اینکه لیستی از آزمایشهای ناشتا را بررسی کنیم، بهتر است علت ضرورت این کار را بهتر بدانیم. بیایید بدن را به یک کارخانه تشبیه کنیم. هرآنچه که در طول روز نوش جان می کنید وارد این کارخانه بسیار دقیق و حساس می شود.
همه مواد غذایی در این کارخانه به ریز مغذیها، پروتئینها، چربیها و کربوهیدراتها و … تجزیه می شود. در نتیجه خروجی این کارخانه در حین انجام آزمایشات ممکن است نتایج گمراه کنندهای را نشان دهد. پس لازم است حتما در حین انجام برخی آزمایشات حساس، اصل ناشتا بودن برای آزمایش را رعایت کرد.
در مقدمه این مقاله نیز به آزمایش FBS یا همان آزمایش قندخون ناشتا پرداختیم. اگر پیش از آزمایش مواد غذایی مصرف کنید، بخصوص مواد حاوی کربوهیدرات و قندهای مصنوعی، قندخون شما به سرعت بالا خواهد رفت. در نتیجه بازتاب درست و قابل اطمینانی بدست نخواهد آمد.
لیست کامل آزمایشهای ناشتایی
اکنون که علت ناشتا بودن را به وضوح متوجه شدیم، می توانیم به سوال “در کدام آزمایش ها ناشتا باشیم؟” به خوبی پاسخ دهیم. این آزمایشها عبارتاند از:
- آزمایش قند خون ناشتا
- آزمایش تری گلیسیرید
- بررسی کلسترول خون
- تست ویتامین B12
- تست ویتامین ب کمپلکس
- آزمایش میزان آهن سرم
- آزمایش گاما-گلوتامیل ترانسفراز
- آزمایش عملکرد کلیه
نکات مهم در خصوص مدت زمان ناشتا بودن برای آزمایش
در لیست بالا آزمایشهای ناشتایی را برای شما معرفی کردم اما چه مدت باید ناشتا بود؟ یا به عبارتی چند ساعت قبل از آزمایش باید هیچ مواد غذایی مصرف نکرد؟ پاسخ این سوال بیشتر در حیطه تخصصی پزشکان قرار می گیرد و ممکن است بر اساس وضعیت سلامتی افراد و تشخیص پزشک کمی متفاوت باشد.
البته همچنان می توان مدت زمان حدودی را برای مدت زمان ناشتا بودن مشخص کرد. در ادامه این مدت را برای هر یک از آزمایشها بررسی خواهیم کرد:
آزمایش قندخون ناشتا
معمولا پیشنهاد می شود اگر صبح آزمایش دارید، از شب قبلی مواد غذایی مصرف نکنید. به عبارتی بهتر است ۸ تا ۱۰ ساعت پیش از زمان آزمایش ناشتا باشید تا احتمال اشتباه به حداقل برسد.
آزمایش تری گلیسیرید
در برخی مواقع برای بررسی میزان تری گلیسیرید نیازی به ناشتا بودن نخواهد بود. البته بر اساس توصیه پزشک برخی اوقات نیز لازم است حدود ۱۲ ساعت ناشتا بودن برای آزمایش ضروری است.
بررسی کلسترول خون
درخصوص تست کلسترول، تنها بررسی LDL مستقیم نیازمند ۱۴ ساعت ناشتایی پیش از آزمایش است.
تست ویتامین B12
برای آزمایش این ویتامین معمولا ناشتا بودن به مدت ۶ تا ۸ ساعت توصیه می شود. البته در برخی موارد نیز نیاز به چنین تدبیری نخواهد بود.
تست ویتامین ب کمپلکس
ناشتا بودن برای آزمایش بررسی ویتامین ب کمپلکس در اکثر مواقع ضروری است. مدت زمان ناشتا بودن برای آن ۱۲ ساعت است.
آزمایش میزان آهن سرم
برای بررسی بهتر میزان آهن، لازم است به مدت ۲۴ ساعت پیش از آزمایش هیچگونه مکمل و یا قرص آهنی مصرف نکنید. از طرفی ناشتا بودن برای این آزمایش نیز ضروری و به مدت ۱۲ ساعت قبل از آزمایش است.
آزمایش گاما-گلوتامیل ترانسفراز
بهترین مدت زمان ناشتایی برای تست دقیق آن به مدت ۲۴ ساعت است.
آزمایش عملکرد کلیه
در این آزمایش توصیه پزشکان برای ناشتا بودن بین ۸ تا ۱۲ ساعت متغیر است.
در چه صورت انجام آزمایشهای ناشتایی ضروری است؟
به طور کلی شرایط بسیاری متفاوتی ممکن است باعث شود پزشک برای شما آزمایش ناشتایی تجویز کند. معمولا اصلیتری موارد بررسی در آزمایشهای ناشتایی، بررسی دیابت، آهن و کلسترول است. از جمله علائم نشان دهنده این بیماریها می توان به موارد زیر اشاره کرد: (البته این موارد عمومی هستند و پس از تعیین پزشک می توان در خصوص قطعیت بیماری نظر داد.)
- خستگی مفرت
- تشنگی شدید
- تکرر ادرار
- سرگیجه و سردرد
- آهسته بودن میزان بهبودی زخمها
- رنگ پریدگی پوست
- تاری دید
در صورت فراموشی ناشتا بودن برای آزمایش چه باید کرد؟
در چنین مواردی بهتر است با پزشک معالج خود یا متخصصین آزمایشگاه مشورت کنید. در برخی موارد ناشتا بودن بسیار ضروری است و تحت هیچ شرایطی نمی توان آزمایش را انجام داد. در صورت انجام آزمایش نیز نتایج مغایرت بسیاری با شرایط سلامتی فرد خواهد داشت.
برخلاف این در برخی از آزمایشها ممکن است ضرورت ناشتا بودن برای آزمایش بسیار سخت گیرانه نباشد. در هر صورت معیار اصلی تشخیص پزشک است.
چه مدت پس از انجام آزمایش می توان غذا خورد؟
در این خصوص معمولا ضرورت خاصی وجود ندارد. بهتر است از قبل غذا و یا خوراکی برای خود آماده کرده و به همراه داشته باشید. مسلما پس از ساعتها ناشتایی به شدت گرسنه خواهید بود. در نتیجه بلافاصله می توانید وعده غذایی خود را مصرف کنید.
موارد مهم پیش از آزمایشهای ناشتایی
حتی اگر از خدمات چکاپ در منزل نیز استفاده کنید و خونگیری را در خانه خود انجام دهید، لازم است چندین نکته ساده زیر را در ذهن داشته باشید:
- برای آسانتر شدن ناشتایی می توانید مقدار آب بنوشید. نوشیدن آب پیش از انجام آزمایش در رگ گیری راحتتر موثر است.
- حتما پیش از مدت زمان شروع ناشتایی غذا بخورد تا ساعت طولانی را راحتتر تحمل کنید. برای مثال اگر ساعت ۸ صبح آزمایش دارید و باید به مدت ۱۲ ساعت ناشتا باشید، بهتر است وعده غذایی خود را بین ساعت ۸ تا ۸:۳۰ مصرف کنید.
- انجام آزمایشات در تایم صبح بهتر است. در این صورت ممکن است صرفا از یک وعده صبحانه چشم پوشی کنید.
- ناشتا بودن برای آزمایش ممکن است گاها اذیت کننده باشد. برای راحتتر سپری شدن این ساعات سعی کنید با مطالعه یا هر سرگرمی دیگری ذهن خود را مشغول نگه دارید.
- در مدت زمان ناشتایی ورزش نکنید تا دیرتر گرسنه شوید.
سخن پایانی اسپارد!
اصلیترین علت ناشتا بودن برای آزمایش با تشخیص و انجام اقدامات درمانی درست و دقیقتر مرتبط است. ناشتایی از نتایج نادرست آزمایشات جلوگیری کرده و دقیقترین وضعیت از سلامت بدن را مشخص می کند. پس اگر احیانا ناشتایی را فراموش کردید و یا در ساعات منتهی به آزمایش غذایی مصرف کردید، بهتر است این مسئله را با پزشک خود در میان بگذارید. راستی اگر برای شما هم سوال است که پس از انجام آزمایش چگونه جواب آزمایش کلی را بخوانیم؟ ما در اسپارد مگ به این سوال پاسخ داده ایم.
آیا تابحال آزمایش ناشتا را تجربه کردهاید؟ شما برای خوشایندتر شدن مدت زمانی ناشتایی از چه ترفندهایی استفاده کردهاید ؟
در پایان بد نیست یادآور شویم که در زمینه خدمات آزمایشگاهی و نگهداری از سالمند نیز می توانید روی کمک اسپارد حساب کنید.
سلااام چقدر خوب بود مقاله تون همه آزمایش های ناشتا رو از سیر تا پیاز آوردین . من همیشه فکر میکردم تنها آزمایش ناشتا همون قندخون هستش :)))) البته فکر کنم باید خود دکتر هم بگه دیگه که ریالال فلان آزمایشت ناشتا هست یا نیست . مجدد ممنونم ازتون