زمانی که کاپوت خودرو را بالا می دهید، احتمالا یکی از اولین اجزایی که به چشم شما می آید، باتری ماشین خواهد بود. این وسیله یکی از مهم ترین ادوات به کار رفته در اتومبیل به حساب می رود و اهمیت آن در حدی است که در صورت ضعیف شدن آن، حتی به راه انداختن خودرو دشوار خواهد بود. به همین جهت است که به باتری لقب “قلب تپنده خودرو” را داده اند. وسیله ای که همان منبع ذخیره برق در خودرو است و وظیفه انتقال نیروی الکتریکی را به قسمت‌های مربوطه ایفا دارد.

با وجود این اهمیت اما باتری از لوازم مصرفی ماشین است و به همین خاطر هر چند سال یک بار باید آن را تعویض کرد. در نتیجه انتخاب باتری مناسب برای خودرو بسیار ضروری است و نمی توان هر باتری‌ای را روی خودرو سوار کرد. در راستای همین ضرورت و در جهت آشنایی شما با باتری خودرو، در این مطلب به بررسی انواع باتری، نکاتی در رابطه با خرید باتری خودرو، معرفی برندهای مطرح همراه، قیمت آنها و … پرداخته ایم؛ با ما همراه باشید.

انواع باتری خودرو

به طور کلی باتری خودرو به دو دسته باتری اسیدی و باتری سلید (خشک) تقسیم بندی می شود:

شارژ باتری خودرو

الف) باتری اسیدی

این نوع از باتری ها دارای محلول اسید هستند که درون باتری ریخته می‌ شود. باتری های اسیدی وزن سنگینی دارند و به دلیل اینکه حاوی محلول مایع هستند، احتمال انفجار آنها در شرایط خاص وجود داشته و به همین خاطر باید با نهایت دقت با آنها کار شود. مایع اسیدی موجود در این باتری ها از نوع اسید سولفوریک با خلوص ۳۵ درصد است و در نتیجه ۶۵ درصد مابقی را آب تشکیل می‌ دهد. این باتری ها معمولا ۶ محفظه داشته که با هم مرتبط بوده و هر یک توان حدودی ۲ تا ۲.۲ ولت را تولید می کنند و به همین خاطر باتری ۱۲ ولتی نیز نامیده می شوند. مقدار محلول داخل این باتری ها باید مدام چک شود تا در صورت نیاز آب مقطر به آن اضافه شود. البته باتری های اسیدی جدید همانند قبل به راحتی آب خود را از دست نمی دهند، اما همچنان عمر به نسبت کوتاه تری نسبت به باتری های خشک دارند.

ب) باتری سیلد (خشک و یا اتمی)

باتری‌ هایی که به اختصار با نام AGM نیز شناخته می شوند، در واقع خشک هستند و از هیچ مایعی در این نوع از باتری ها استفاده نمی‌ شود. این باتری ها نسبتا مدرن تر بوده و به دلیل ساختار و طراحی بهتر تا سه برابر مقاومت بیشتر از خود در برابر ضربات و تکان های شدید نشان می دهند (و از این جهت با عوارض جاده بهتر روبرو می شوند). همچنین این نوع باتری ها معمولا به صورت پلمپ شده هستند و صفحات آنها که از قبل شارژ می شوند، نیازی به افزودن آب مقطر ندارند. این نوع باتری ها خود به دو نوع مارپیچ و مسطح تقسیم بندی می شوند.

تفاوت های بین دو باتری اسیدی و اتمی

به دلیل فراوانی وجود این دو نوع از باتری ها در بازار، بد نیست نگاهی گذرا به تفاوت های موجود میان آنها داشته باشیم:

  • باتری ها اسیدی اصطلاحا به “باتری های کم مراقبت” معروف شده، اما باتری های اتمی “باتری های بدون مراقبت” خوانده می شوند! (یعنی نگهداری باتری اتمی دردسر کم تری دارد)
  • باتری ها اتمی طول عمر بیشتری دارند (در واقع  باتری های اتمی قادر هستند تا چرخه‌ های بیشتری از فرآیند شارژ و تخلیه شارژ را تحمل کنند).
  • باتری های اتمی وزن کم تری دارند.
  • در باتری های اتمی از محلول مایع استفاده نمی شود و از این جهت امنیت بیشتری دارند.
  • در باتری های اتمی چک کردن وضعیت باتری از روی نشانگرها صورت می گیرد (زیرا باتری در بسته است)، اما در باتری های اسیدی با برداشتن درب آنها می توان باتری را بررسی نمود.

مشخصات باتری خودرو

انجمن جهانی باتری (BCI) پارامترهایی را به عنوان مشخصات فنی باتری خودروها تعیین کرده که در زیر برخی از مهم ترین آنها را گردآوری کرده ایم:

مشخصات باتری ماشین

اعداد BCI

در بخش اعداد BCI برخی از مشخصات ضروری در رابطه با یک باتری ذکر شده است؛ از ابعاد آن (طول، عرض، ارتفاع) گرفته تا مواردی مثل شکل کلی باتری و نحوه قرارگیری ترمینال ها. بدین ترتیب در طول به وجود آمدن ایراد در باتری ماشین، به کمک این اعداد می توان مشخصات کلی باتری جایگزین را متوجه شد.

ولتاژ

از چند دهه پیش تاکنون اکثر باتری های تولیدی و موجود در بازار از نوع ۱۲ ولتی می باشند. به همین علت معمولا تشخیص میزان ولتاژ یک باتری به وسیله خاصی نیاز نداشته و می توانید از قبل اطلاع داشته باشید که باتری های امروزی همگی ۱۲ ولتی هستند.

آمپرگردان میل لنگ

آمپرگردان میل لنگ یا همان CA بیان کننده میزان آمپری است که باتری ماشین در دمای ۲۶ تا ۲۷ درجه از خود خارج می کند.

آمپرگردان میل لنگ در شرایط سرد

این عدد که CCA نیز گفته می شود، میزان آمپر خروجی از باتری خودرو را در آب و هوای سرد (زیر صفر درجه سانتی گراد) نشان داده و از این جهت بررسی آن برای خودروهایی که قرار است در محیطی سردسیر فعال باشند، ضروری است. حتما توجه داشته باشید که CCA باتری‌ای که قصد خریدش را دارید باید با مقادیر درج شده در دفترچه راهنمای خودرویتان مطابقت داشته باشد.

ظرفیت ذخیره

منظور از ظرفیت ذخیره باتری یا RC که اهمیت بالایی در هر نوع باتری دارد، مدت زمانی است که یک باتری در دمای تقریبی ۲۶ درجه سانتی گراد شارژ شود. به معنای بهتر، منظور از ظرفیت ذخیره باتری، همان طور عمر باتری ماشین آن هم در زمانی است که خودرو و دینام آن خاموش باشند. هر چه ظرفیت ذخیره عدد بزرگ تری باشد، به علت وجود صفحات بزرگ تر و سرب بیشتر، باتری خودرو سنگین تر خواهد بود و حتی تا بیش از ۲ ساعت انرژی مصرفی را تامین می کند.

آمپر ساعت

آمپر ساعت یا AH به معنای حاصل ضرب شدت جریان باتری در مدتی زمانی است که طول می کشد تا باتری این شدت جریان را تامین کند. عوامل زیادی مثل جنس صفحات باتری، مساحت صفحات، الکترولیت، دما و … در میزان آمپر ساعت موثر هستند. همچنین در صورت اضافه شدن تجهیزات برقی اضافی به خودرو آمپراژ آن نیز باید افزایش پیدا کند.

تاریخ ساخت

باتری خودرو معمولا تاریخ انقضا ندارد، اما شناسایی تاریخ تولید آن که در یک انتخاب مناسب بسیار مهم است، معمولا به سادگی صورت می پذیرد. بدین ترتیب که تاریخ تولید باتری ها معمولا در ترکیبی از اعداد و حروف نوشته شده روی خود باتری ثبت می شود و معمولا عددی که در ابتدای کد می باشد، سال ساخت آن را نشان می دهد.

به طور مثال عدد ۹CB28 را در رابطه با یک باتری ساخت کره در نظر داشته باشید. این عدد اطلاعات مختلفی را ارائه می دهد؛ از جمله:

سال ساخت (۹): ۲۰۱۹
ماه ساخت (۳): مارس
روز ساخت (۲۸): ۲۸ ماه

در نتیجه تاریخ تولید این باتری، ۲۸ ماه مارس سال ۲۰۱۹ می باشد.

در باتری های ساخت داخل نیز معمولا از سمت چپ، دو عدد اول نشان دهنده سال ساخت، دو عدد بعدی نشان دهنده ماه تولید و دو عدد آخر نشان دهنده روز تولید باتری هستند.

خرید باتری ماشین

نکاتی در رابطه با خرید باتری خودرو

در ادامه به ذکر چند نکته که در هنگام خرید باتری خودرو حتما باید به آنها توجه داشته باشید، می پردازیم:

  • قبل از خرید بهترین باتری ماشین، بهتر است به کتابچه راهنمای ماشین خود مراجعه کنید تا اندازه و ابعاد باتری مورد نیاز مشخص شود (خرید باتری با ابعاد مناسب تاثیر مثبت زیادی در جلوگیری از آسیب دیدگی آن هنگام لرزش ماشین دارد).
  • اکثر باتری ها طول عمری ۲ تا ۵ ساله داشته و بعد از این مدت باید تعویض شوند.
  • همانطور که بالاتر اشاره کردیم، خرید باتری اتمی نسبت به باتری اسیدی عاقلانه تر بوده و به دلیل مزایای آن توصیه می شود.
  • به ظرفیت ذخیره باتری خودرو توجه ویژه ای داشته و سعی کنید یک باتری با ظرفیت بالا را خریداری نمایید.
  • عمر هر باتری دقیقا از زمانی که در کارخانه تولید می شود، آغاز می شود. از این جهت سعی کنید که حتما باتری هایی با طول عمر کم تر از ۶ ماه خریداری کنید (نحوه تشخیص زمان تولید باتری را نیز که بالاتر به صورت کامل توضیح دادیم).
  • معمولا بین ۶ ماه از زمان تولید تا یک سال پس از آن، باتری سولفاته می شود. دقت به این نکته مخصوصا در هنگام خرید باتری های دسته دوم ضروری است.
  • به آب و هوای محل زندگی و یا کار خود در هنگام خرید باتری دقت داشته باشید. در این جهت اگر ساکن مناطق سردسیری هستید، بهتر است باتری با نشان N به معنای مناسب برای مناطق سرد را خریداری کنید. برعکس اگر ساکن مناطق گرمسیری هستید، توصیه می شود باتری با نشان S به معنای مناسب برای مناطق گرم را انتخاب نمایید.
  • مانند هر محصول دیگری، برند تاثیر زیادی در انتخاب شما دارد. امروزه نیز باتری هایی با انواع برند از کشورهای مختلف در بازار موجود هستند. در میان باتری های خارجی، باتری برند دلکور ساخت کره جنوبی کیفیت ساخت بسیار مناسبی دارد و پس از آن برند گلوبال قرار می گیرد. در میان برندهای ایرانی نیز باتری های تولید شده توسط سپاهان باتری و برنا باتری از کیفیت نسبتا بهتری در مقایسه با سایر برندها برخوردار هستند.

سخن آخر اسپارد

همانطور که در این مطلب اشاره کردیم، باتری یکی از مهم ترین اجزای قرار گرفته در هر خودرویی است و به همین جهت آگاهی در رابطه با آن و ارائه راهنمای خرید باتری انواع خودرو به هر فردی که قصد دارد تا باتری ماشین خود را عوض کند، ضروری است. با این وجود اما اکتفای صرف به مطالب گفته شده کافی نبوده و توصیه می شود قبل از خرید باتری جدید، حتما با کارشناسان این حوزه که به خوبی با نحوه عملکرد هر خودرویی آشنایی دارند، مشورت به عمل آورده تا بتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید.